Brexit kasırgası ne zaman bitecek ?

Korkulan oldu ve Britanya AB‘den ayrılmaya karar verdi. Haftanın ilk dört gününde bu riskin gerçekleşmeyeceği beklentisi ile pozitif seyreden marketler referandumu takiben ağır hasar aldı.

Cuma günü borsa endeksleri ortalama % 6 düşerken sterlin % 8 değer kaybetti. Korkunun beslediği altın ise % 4 değer artışına imza attı.

Peki şimdi ne olacak ?

Bugün pusulada brexit ( Britanya’nın AB ‘den çıkışı ) Avrupa evinin dağılmasına veya küresel bir krize neden olabilir mi sorusuna yanıt aramaya çalışacak ve fiyatlamaların ne yönde gelişebileceğine ilişkin beklentilerimi paylaşacağım.

AVRUPA DAĞILIR MI ?

Brexit’in Avrupa için sonun başlangıcı olduğunu savunanlar var. Saygı duyuyorum ama ben bu değerlendirmelere katılmıyor ve Avrupa’nın dağılmasını beklemiyorum.

Sıkça görüşlerinden yararlandığım dış politika analisti dostumu aradım. Kendisine Avrupa’nın göbeğindesin. Ne olur ? Farklı ülkeler de Britanya’yı izler ve AB tuz buz olur mu diye sordum. Yanıtı özetle şöyle ;

“İngiltere, tipik bir ada devleti psikolojisi ile, zaten en başından beri Avrupa projesine mesafeli durdu. Kurucu 6 ülkeden biri değildi; geç girdi, erken çıkıyor… Ancak diğer ülkelerin durumu İngiltere ile aynı değil. Burada yeniden psikolojik faktör devreye giriyor. Kara Avrupası için birlik, daha doğrusu birlikte olmak, çok önemli. AB projesini barışın teminatı olarak görüyorlar. 

Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında Avrupa’nın uğradığı yıkım, başta Almanlar ve Fransızlar olmak üzere, tüm Avrupa halkları üzerinde ağır travmalar yarattı. Kazananından kaybedenine, hepsi büyük zararlar gördü. Avrupa Birliği de zaten, adıyla müsemma, Avrupalılar bir daha böyle bir yıkım yaşamasınlar, birlik içinde yaşasınlar ümidiyle doğdu. Dolayısıyla Avrupalıda öyle bir psikoloji var ki, Avrupa’nın birliğinden asla vazgeçmez. İngiltere ayrı tabi…

Her ne kadar 2008 krizini takiben patlak veren ekonomik sorunlar popülist ve marjinal siyasi hareketlerin güç kazanmasını sağladıysa da, bu partilerin iktidar olması kolay değil. Bazı revizyonlara uğrasa da AB projesinin yolundan sapmasını beklemiyorum”.

Dış politika konusunda tahminlerini veri kabul ettiğim dostumun bu değerlendirmesine ben de ekonomik tabloyu ekleyim. Yunanistan’daki Syriza deneyimi Avrupalılara hayaller ile gerçeklerin birbirinden farklı olduğunu net bir biçimde öğretti.

Avrupa ekonomisi 3 yıldır toparlanıyor. 2007’de % 7 olan ve 2013’de % 27 ‘ye yükselen işsizlik bu sene İspanya’da % 21’e geriledi. Benzer bir gelişim diğer ülkelerde de var. Toparlanma halka yansıdıkça radikal siyasi hareketler güç kaybedecektir.

Almanya ne haliniz varsa görün derse bir gün emin olun buna en çok borca batmış güney Avrupa ülkeleri üzülür. İşte bu nedenle de radikal partiler iktidar şansı bulsalar da politikaları Syriza ‘dan farklı olmayacak ve Avrupa Birliği varlığını koruyacaktır.

BREXIT RESESYONA NEDEN OLUR MU  ?

Brexit iki arabanın çarpışmasına benzetilebilir. Britanya halkı aldığı bu kararla hiç de kolay geçmeyecek birkaç yıla davetiye çıkarttı. Sonrasında toparlanacaksa da önce güçlükler içeren bir parkurda seyahat etmek durumunda kalacak.

Mortgage krizini takiben başarılı bir geri dönüşe imza atan Avrupa ekonomisi için de bu ayrılık tercih edilir bir durum değil.

Ancak Avrupa kumdan kale de değil. Yöneticileri 2008 mortgage krizini takiben öyle ağır sorunlarla baş etmek zorunda kaldılar ki emin olun ciddi deneyim kazandılar.

Önemli bir faktör değişikliği olan Brexit’ten Avrupa ekonomisinin minimum hasarı almasını sağlamak üzere hızla destek & tedavi reçeteleri uygulanacaktır.

Başarılı olur mu ? Bence olur. Avrupa ağır adımlarla da olsa epey yol aldı. Son iki yıldır ekonomi toparlanıyor. Bu bakıma Brexit önemsenmesi gereken bir kaza ise de arabanın şarampolden aşağı yuvarlanmasını gerektirmiyor.

Avrupa bu zorlu virajı da dönecek ve yakın gelecekte resesyona girmemeyi başaracaktır.

PİYASALARDA EN KÖTÜ GERİDE KALDI MI ?

Cuma günü Avrupa bütününde 35 siyasi parti kendi ülkelerinde de Avrupa Birliği referandumu yapılmasına yönelik girişimde bulundu. İtalya ve İspanya ‘da borsa endeksleri % 12 değer kaybetti.

Brexit’in neden olduğu ana finansal depremin Cuma günü gerçekleştiğini ancak önümüzdeki 2-3 hafta içinde artçı sarsıntılar ile toplamda ana depremin verdiği hasar ile limitli ilave kayıplar yaşanmasının mümkün olduğunu düşünüyorum.

Bu kaçınılmaz bir senaryo değil. En kötüyü Cuma günü yaşamış ve geride bırakmış da olabiliriz. Ancak samimiyetle ifade etmek gerekirse ben artçı bir seriye % 50 olasılık veriyorum.

Ve bunun gerçekleşmesi durumunda 18 ay önce 12.400 puanda seyreden Alman DAX endeksinde 8.500, yine 2015 ilk çeyreğinde 24.000 olan İtalyan Milano endeksinde 13.300 civarının test edilebileceğini ve bu savrulmanın gerçekleşmesi durumunda çok çekici bir alım fırsatı oluşacağını düşünüyorum.

Çünkü artçı Brexit sarsıntıları da tamamlandıktan sonra temmuz ayı içinde başta Avrupa borsaları olmak üzere dünya genelinde hisse marketlerinin birkaç ay sürebilecek bir yükseliş trendine bayrak açabileceği görüşündeyim.

BREXIT HAFTASINDA YURTİÇİ PİYASALAR

Brexit’in gerçekleştiği geçen hafta USDTRL 2,9270 ‘den 2,9285’e yükselirken EURTRL 3,30’dan 3,25’e geriledi. Gram altın 122,2’den 123,8’e yükseldi.  Borsa ise 75.438 puandan 75.366 puana geriledi. Özetle fazla bir değişim yaşanmadı.

Çünkü küresel piyasalar haftanın ilk dört gününde Brexit’in gerçekleşmeyeceğini fiyatlarken Cuma günü tersi bir tabela ile karşılaşınca dört günde aldıklarını bir günde fazlası ile geri vermiş oldular.

BORSA İSTANBUL

Yakın vadede Brexit’in sindirildiği ve taban oluşumunun gerçekleştiği yönünde işaretler oluşmadıkça BIST 100 endeksinde 77.000 puanın üzerine yönelim kolay değil.

Hatta küresel piyasalarda artçı sarsıntıların gerçekleşmesi durumunda önümüzdeki birkaç hafta içinde 69.000-70.000 bandının test edilmesi de söz konusu olabilir.

İki senedir ağırlıkla 73.000 – 88.000 bandında dalgalanan ve her 70.000 puan civarına geldiğinde hacı yatmaz refleksi ile ibreyi hızla yukarı çeviren Borsa İstanbul’da Brexit satışını takiben de tarihin tekerrür edebileceğini,

Bu nedenle aşırı iskontolu hisse senedi fiyatları içeren 69.000 -70.000 bandının çekici bir alım fırsatı olarak değerlendirilebileceğini düşünüyorum.

Çünkü lokal bir faktör değişikliği Türkiye’nin negatif ayrışmasına neden olmadıkça Borsa İstanbul Brexit matemini takiben yılın üçüncü çeyreği içinde diğer borsalar ile birlikte güçlü bir yükseliş trendine girerek yeniden 86.000 puana yönelme şansı taşıyor.

Endeksin 65.000 gibi bir seviyeye gerilemesi veya BIST’in önümüzdeki aylarda diğer borsalar bir yükseliş trendine girse bile negatif ayrışarak yerinde sayması için Türkiye’nin sonbaharda erken seçim kararı alması gerektiğini düşünüyor ve bunun olasılığını düşük buluyorum.

DÖVİZ CEPHESİ

Benzer ülke paralarına paralel seyreden Türk Lirasında son aylarda gerek aşağı gerek yukarı yönlü hareketler eski coşkudan uzak gerçekleşiyor. 
Dünyada artçı Brexit sarsıntılarının yaşanması durumunda önümüzdeki 2-3 hafta içinde USDTRL’de 3,03 -3,05 bandı test edebilir. Ancak bunun güçlü bir ralliye dönüşmesini beklemiyor, lokal riskler gerçekleşmedikçe üçüncü çeyrek içinde 2,80 civarına ( belki 2,73 ) yönelim senaryosunun şansını koruduğunu düşünüyorum.

Bu nedenle de USDTRL’de yakın vadede ölçülü getiriler sağlanması mümkün olsa da güncel şartları risksiz bir fırsat reyonu olarak görmenin yanıltıcı olabileceği görüşündeyim.

Brexit kazası ile ağır hasar alan Sterlin bundan sonra nasıl bir seyre sahne olur öngörmek kolay değil. Bir süre yukarı gitmesini beklemiyorum. Ama taban adresi neresi olabilir sorusuna ilişkin yanıtı haftalık bir köşe yazısında aramak zor.

Bununla birlikte geçen haftayı 4,00 ‘de tamamlayan ve 3,80’de etkili olabilecek bir desteğe sahip olan GBPTRL önümüzdeki haftalarda 3,50 civarına gerileyecek olursa bunu ilgi çekici bulabileceğimi itiraf etmeliyim.

EURTRL ‘de ise kısa vadeli seyrin dar alanda paslaşmalar şeklinde gelişmeyi sürdüreceğini tahmin ediyorum. Bu cephede 3,17’yi güçlü bir destek, 3,10-3,12 bandını ise aşağı geçilmesi sürpriz olacak major bir destek bandı olarak değerlendiriyorum.

Haftaya buluşmak dileği ile...

PARANIN YOLU - Günlük Değerlendirmeler

Hafta içi her gün saat 14:30 da yayınlanan Paranın Yolu adlı video haber serisi ( bigpara.hurriyet.com.tr ve http://webtv.hurriyet.com.tr/ adreslerinden ulaşabilirsiniz ) ile Hürriyet TV ‘de piyasaları değerlendiriyor,

Genel stratejiye yönelik görüşlerimi pazar günleri 23:30’da BIG PARA ‘da yayınlanan köşe yazım pusula ile okurlara aktarırken, haber akışına bağlı anlık tespitlerimi ve strateji güncellemelerimi twitter adresimde ( @eralkarayazici ) paylaşıyorum.

Pusula yayınlandığında haberdar olmak ve ücretsiz olarak tüm posta pusula gönderilerine yayınlandığı anda ulaşmak için aşağıdaki linke tıklayarak e-mail adresinizi girmeniz yeterli.

http://optin.sndlp.com/HAi/g78/d4852960