Piyasalarda Çin oyunu

27.08.2015
Şevin EKİNCİ
Çin 11 Ağustos günü ulusal para birimi Yuan’ın değerini yüzde 1.9 düşürdüğünde, piyasa oyuncularının çoğunluğu bunun bir kerelik bir adım olduğunu düşünüyordu ancak Çin bu kararın ertesi günü yüzde 1.6 değerinde bir devalüasyona daha gitti. Bu devalüasyonlar Çin’in 20 yıldan fazladır gerçekleştirdiklerinin en büyüğü idi

Çin’in ihracata destek sağlamak için Yuan para birimindeki devalüasyonu, Euro’nun son bir yılda yüzde 20’ye yakın düşüşü ve Abenomics programı başladığından beri yüzde 60’a yakın düşen Japon Yeni ile karşılaştırdığımızda, aslında çok minör olarak değerlendirilebilir. Ancak bu alınan önlemin esas etkisi, piyasaların algısında büyüme endişesi yer verdiğinden, çok daha büyük oldu. Bunun altında yatan ana sebep, Çin ekonomisinin dünya ekonomisi için ne kadar kritik olduğu, bu yazının konusu.  

Haberin Devamı

Piyasaları nasıl vurdu…

Çin iki hafta önce para birimini devalüe ettiğinde resmi kaynaklar bunun Çin Yuan değerinin diğer ülke para birimleriyle rekabet edebilmesi için bir adım olduğunu belirtmişti. Başka bir görüş ise Çin Merkez Bankası’nın (PBoC)  bağımsız olmadığını, bu adımın arkasında politik bir motivasyon (ihracatı teşvik ederek Komünist Parti’nin kredibilitesini ve gücünü artırmak) olduğunu belirtiyordu. Her ne sebepten olursa olsun, piyasalarda sarsıntıya sebep olan aslında bu ilk devalüasyon adımı oldu. Çünkü bu adım Çin’de bir büyüme endişesi var olarak addedildi.

Çin’de en son açıklanan ticaret verisine göre Temmuz ayında ihracat yıllık bazda yüzde 8’den fazla düştü. Akabinde Temmuz ayında Çin’de sanayi üretiminin beklentilerin çok altında, yüzde 6 büyüdüğü, açıklandı. Büyüme endişeleri devam ederken ve Çin son 20 yılın en büyük devalüasyonunu gerçekleştirmesine rağmen geçen Cuma açıklanan beklentilerin altındaki PMI verisi bu büyüme endişelerine tuz biber oldu ve geçtiğimiz hafta sonu hisse senedi yatırımcıları global piyasalarda artık satışa geçtiler.

Daha sonrası?

Atılan devalüasyon adımlarının Çin ekonomisinde yavaşlama endişesine yer vermesiyle yaşanan finansal türbülans zamanında 11-20 Ağustos içerisinde TL dolara karşı yüzde 5 değer kaybetti. Ancak geçtiğimiz Cuma günü, yapılan devalüasyonlara rağmen, Çin’de büyüme endişelerini tekrar tetikleyen beklenti altı PMI rakamı piyasa oyuncularını satışa yöneltti, TL bir gün içerisinde dolara karşı yüzde 3’e yakın değer kaybetti. Bunun akabinde Çin Merkez Bankası sonunda hem faiz hem de zorunlu karşılık oranlarında indirime gitti.

Haberin Devamı

Çin Merkez Bankası aynı zamanda ekonomisine 140 milyar Yuan (21.8 milyar dolar) likidite de enjekte edeceğini de açıkladı. Bu adımlar piyasaları yatıştırmaya yaradı. Dolar/TL seviyesinde bugün görülen 2.90 seviyesine geri çekilmede de bunun ciddi bir etkisi olduğunu düşünüyoruz.

Çin dünya ekonomisi için neden bu kadar kritik

Her ne kadar karanlık bir politik tablosu, inandırıcı olmayan istatistiksel verileri ve çok gizli bir karar alma süreci olmasına rağmen Çin, dünya ekonomisinin ABD’den sonra gayrisafi yurtiçi hâsıla büyüklüğü açısından ikinci büyüklüğüne sahip olan bir ülke. Bu ülkenin karanlık politikalarından kaynaklanan başörtüsü Çin ekonomisini gerçek anlamda anlamamızı zorlaştırıyor ve bu da Çin ekonomisinde görülen son yavaşlama endişelerinin neden piyasaları büyük bir telaşa ve çöküşe sürüklediğinin nedenidir.  Çin’de karar alıcıların gerçekten kim olduğunu kestirmek kolay değil. 

Ekonomistlerin en son Çin’de resmi olarak açıklanan yüzde 7 büyüme rakamı hakkında şüpheleri var. Çin hâlihazırda dünya ekonomisinin yüzde 15’ine tekabül ediyor, bu anlamda çok önemli bir market. Gelişmiş ve sanayileşmiş ülkeler için (Almanya, Japonya gibi) önemli bir ihracat pazarı olmasıyla beraber Brezilya ve Avustralya için de önemli bir emtia ihraç pazarı konumundadır. Batıdaki çokuluslu kurumlar ve şirketler için önemli bir kar kapısı konumundadır.  Buna ilaveten, Dünya Ticaret Örgütü’nün ve IMF’in taleplerini karşılamak için Çin, gün geçtikçe daha şeffaf politikalarla hareket etmeye çalışıyor.

Haberin Devamı

Büyümedeki endişelere rağmen Çin hala dünyanın en hızlı büyüyen tüketici piyasasına sahiptir. Dünyada en çok ürün ithal eden ikinci ülke konumundadır. Çin’in dünya ticaretindeki ağırlığı 2005 yılından beri (yüzde 60) düştü ancak bu pay hala yüzde 40’ın üzerindedir.

Kısa vade için değerlendirirseniz belki Çin’de hisse senedi piyasalarıyla reel ekonomi arasında ciddi bir bağ yok diyebilirsiniz. Ancak uzun vadede, hem hisse senedi piyasalarındaki kazançlar hem de Çin’deki büyüme oranı için Çin ekonomisinde farklı gruplardaki şirketlerin yoluna sağlıklı bir şekilde devam etmeleri şarttır. Hükümet hisse senedi piyasalarında düşüşe karşı piyasa-odaklı reformlar yapacağına önce piyasalara direk müdahale etmeyi tercih etti. Ancak Çin hükümetinin yapması gereken reel ekonomiye odaklanmak olmalı. Son aldığı önlemler Çin hükümetinin zaman içerisinde reel ekonomiye de yoğunlaşacağını gösteriyor. Bundan sonra Çin kaynaklı bir türbülans beklemiyoruz. Bu bağlamda ABD’den gelen makroekonomik veriler ışığında değiştirebileceğimiz kaydını düşerek Fed’den faiz artırımı beklentimizi hala Aralık ayı olarak koruyoruz. 

 

  • BIST
  • DOLAR
  • EURO
  • ALTIN
9.080 Değişim: 0,00% Hacim : 97.150 Mio.TL Son veri saati : 18:05
Düşük 8.864 28.03.2024 Yüksek 9.080
Açılış: 8.864
32,3598 Değişim: 0,13%
Düşük 32,2788 29.03.2024 Yüksek 32,5453
Açılış: 32,3174
34,9542 Değişim: -0,32%
Düşük 34,8774 29.03.2024 Yüksek 35,3786
Açılış: 35,0651
2.325,57 Değişim: 0,22%
Düşük 2.318,08 29.03.2024 Yüksek 2.337,29
Açılış: 2.320,42
  • PİYASALAR
  • ENDEKSLER
Sembol Son %
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.