Terör riski piyasaları vurabilir mi?

<ımg class="yeniImg" border="0" hspace="10" vspace="5" src="http://i.bigpara.com/i/55big/eral_karayazici.jpg" align="left">Piyasaların ocak vizyonuna Avrupa Merkez Bankası, Syriza derken maalesef uluslararası terör de girdi. Bugün pusulada bu faktörü ve borsa, döviz, altın üzerinde olası etkilerini masaya yatırdım.

Eral Karayazıcı
Gedik Yatırım Yurtiçi Satış Müdürü
ekarayazici@gedik.com

Geçen haftanın ilk yarısında dünya borsaları Yunanistan’da 25 Ocakta gerçekleştirilecek erken seçimlerde radikal Syriza’nın iktidara gelmesine yönelik kaygılar ile sert satıcılı bir başlangıca sahne olmuş, hafta ortası Draghi’nin 22 Ocak tarihli toplantıya yönelik yeşerttiği umutlar ile hızlı bir toparlanmaya şahit olmuştuk.

<ımg class="yeniImg" border="0" src="http://i.bigpara.com/i/55big/12012015_tablo1.jpg">

Ancak haftanın son bölümüne Fransa’da yaşanan terör olayları damgasını vurdu ve borsalardaki toparlanma yerini buruk & kaygılı bir kapanışa bıraktı.

BIST ise düşük petrol fiyatlarının sağladığı haklı motivasyon ve 20 Ocak tarihli TCMB toplantısına yönelik beklentilerle pozitif ayrışmaya devam ederek izlediğim 21 borsa endeksi içinde haftanın en iyi performansına imza attı.

Bugün pusulada hem terör faktörünün olası piyasa etkilerini irdeleyecek hem de Türkiye piyasalarında pozitif ayrışma devam edebilir mi sorusuna yanıt arayacağım.

Terörizm & Piyasalar

Meselenin insani-sosyal yönlerine girmeden salt finansal piyasalara etkisi yönü ile bakarsak özellikle metropollerde gerçekleşen terör olayları bireylerin tüketim eğilimlerini baskıladığı, daha korunmacı bir psikolojiye yönelmelerine neden olduğu için piyasalar üzerinde güçlü biçimde etki gösterir.

Daha az tüketim şirketler adına daha az satış ve daha az kar anlamına gelir. Daha az kar eden daha az para eder mantığı ile de metropollerde yaşanan terör olayları borsalara satış getirir.

Perşembe günü yaşanan ilk olaya piyasa hiç tepki göstermedi ve yok hükmünde davrandı. Daha düşük profilli görünen ve daha az can kaybına neden olan cuma günkü rehine vakaları ise borsaları etkileyerek haftanın satıcılı bir kapanışa sahne olmasına neden oldu.

Finansal piyasalarda duygu yoktur. İlk vaka, arkası gelmeyecek belirli bir kesimi hedef alan genele yönelik tehdit oluşturmayacak bir terör olayı olarak değerlendirildi.

Ancak cuma günü farklı noktalarda yaşanan rehine vakaları hem bu olayların arkasının gelebileceğine hem de genele yönelik bir tehdit oluşturabileceğine yönelik kuşkuları tetikledi.

İşte meseleye bu pencereden bakarsak bu hafta dünyanın herhangi bir noktasında Fransa’da yaşanan olayların devamı olarak görülebilecek herhangi bir terör olayı ile karşılaşırsak ( olasılığı düşük değil ) piyasalar çok daha hissedilir tepkilere sahne olma riski taşıyor.

Yok 1-2 hafta manşetlere taşınacak herhangi bir terör olayı yaşanmazsa piyasalar olanları unutacak ve diğer faktörlerin etkisi altında yollarına devam edecektir.

Bu hafta devamlılık arz edebilecek yeni vakalara yönelik riskler herhangi bir vaka yaşanmasa da ( ya yaşanırsa kaygısı ile ) geçen haftanın kapanış biçimini çağrıştıran zayıf bir seyre neden olabilir.

Borsa İstanbul’da pozitif ayrışma devam edebilir mi?

Ben Borsa İstanbul diğer borsalara kıyasla pahalı mı ucuz mu sorusuna yanıt ararken asgari 20 ülkenin borsa endeksi ile kıyaslıyor, ayrışmanın yönüne ilişkin tahminlerimi bu analizleri takiben oluşturuyor, sizlerle paylaşıyorum.

Bununla birlikte çok kısa vadeli BIST ayrışmaları yumuşak karnım, öngörmekte zorlanıyorum. Ancak orta vadeli ayrışma tahminlerime güveniyorum.

Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...

<ımg border="0" src="http://i.bigpara.com/i/55big/12012015_grafik1.jpg">

Yukarıda solda sizlerle sıkça paylaştığım BIST ‘in DAX’a oranının grafiği yer alıyor. EUR/USD paritesi gibi düşünün birincinin ikinciye oranı.

Mart 2014 - Ocak 2015 periyodunda DAX yerinde sayarken BIST 61.000 puandan 88.000 puana çıkarak çok güçlü bir pozitif ayrışmaya sahne oldu. TL bazında % 45 prime konu bu ralli, EUR bazında % 60 ‘ları buluyor. Söz konusu dönemde EURTRL 3,10’dan 2,71’e geriledi.

Eyvah BIST çok pahalı hale gelmiş diye düşünmeyin. Bu prim en ucuz olduğu dipten bugüne değişimi gösteriyor. Yani en kötü ile bugünün kıyaslaması. Bunu referans almak doğru olmaz.

Canım neden DAX, Almanya hayranı mısın diyenler olabilir. İlgisi yok. Hem BIST hem DAX’ın temettü verimi % 3 . Yani 100,000 Euro’luk endeks hisselerinden oluşan bir sepette her yıl aldığınız temettü 3,000 euro ve bunun endeksler üzerindeki negatif etkisi eşit.

FED, Gezi ve 17 Aralık yaşanmadan önce ( 2013 ilk yarısında ) BIST, DAX’ın euro bazında 4,5 katıydı, bugün 3,3 katı. Yani BIST cari değerler ile halen DAX’a nazaran 2 yıl öncesi ile kıyasladığımızda % 35 iskontoya sahip. Bu nedenle pahalılıktan söz etmek için erken.

Başta FED olmak üzere düşüşe neden olan bu negatif faktörleri ve sonuçlarını yok sayabilir miyiz diyenler olabilir. Elbette hayır.

Ancak bu veri setine hayaldi gerçek oldu denebilecek petrol fiyatlarındaki inanılmaz düşüşü de dahil edersek ben BIST’de 2015 yılı içinde pozitif ayrışmaya konu olabilecek asgari % 12 ‘lik bir hareket alanı olduğunu düşünüyorum.

2015 yılının Türkiye ekonomisinde 2014 ile kıyasladığınızda daha düşük cari açık, daha düşük enflasyon ve daha yüksek büyüme olacağı ( öngörülemeyen içsel ya da dışsal bir şokla karşılaşılmadıkça ) en müzmin karamsarların bile malumu.

Nasıl yani buna rağmen hepsi hepsi % 12 mi yükselebilir BIST diyenler olabilir. Hayır kastım bu değil. % 12 pozitif ayrışma diğer borsalar yatay kalırsa Borsa İstanbul’un % 12 , onlar % 20 yükselirse BIST’in % 34 yükselmesi anlamına gelir.

Toparlarsak henüz kronik & uzun soluklu bir negatif ayrışma beklemek için erken. Ancak ocak ayında pozitif ayrışma sürer mi derseniz, yanıtım sanmıyorum olur.

Yukarıda sağda yer alan grafikte görebileceğiniz üzere BIST gerek DAX gerek diğer borsalara nazaran son 10 ayın göreli en primli düzeyine ulaşırken teknik veriler kısa vadeli bir aşırılaşmaya işaret ediyor.  ( Orta vade adına değil )

Aşırılaşma adreslerini ararken yararlandığım bollinger bandı üst zarfının verdiği mesajdan hareket ile ben ocak ayının devamında BIST’de pozitif ayrışmanın sürmesinin zor olduğunu, en azından yurt dışına paralel bir seyrin olasılığının daha yüksek olduğunu düşünüyorum.

Strateji

Geçen hafta izlediğim 21 ülke borsası içinde en zayıf performans gösteren kare asın Yunanistan ile birlikte İspanya, İtalya ve Portekiz olması borç stoku yüksek Avrupalıların Syriza tehdidine duyarsız olmadığına işaret ediyor.

Tahvil cephelerinde henüz turuncu alarmlık bir gerilim yoksa da, hafta içinde Draghi’nin 22 Ocak’ta açıklayacağı destek adımlarına ilişkin taslak metin bu cephede hem bir beklenti bitiyor psikolojisi yaratmış hem de yetersiz bulunmuş gözüküyor.

Tüm bu faktörler dahilinde Borsa İstanbul’da bu hafta aşağı yönlü senaryoların şansının yukarı yönlü senaryolara kıyasla daha yüksek olduğu görüşündeyim.

Geçen haftayı 87.648 puanda tamamlayan ve 88.300 seviyesinde aşmakta zorlanabileceği bir dirence sahip olan BIST 100 endeksinde 85.000 puanın yakın, 82.000 puanın ise hafta içinde negatif haber akışı ile karşılaşılması durumunda test edilebilecek ve alım fırsatı olarak değerlendirilebilecek destek seviyesi olduğunu düşünüyorum.

Orta vadeli görüşlerimde bir değişiklik yok; BIST 100 endeksinde yılın ilk yarısında asgari 93.000 ve ikinci yarısında asgari 107.000 potansiyelinin geçerliliğini koruduğu görüşündeyim.

Döviz Cephesi

Doların güvenli liman olduğuna yönelik değerlendirmelere katılmadığımı, FED’in beklenen adımı atması yani faizi yükseltmesini takiben beklenti bitti satışları ile USD’nin tüm para birimlerine karşı uzun soluklu bir düşüş trendine girmesini beklediğimi hemen her fırsatta paylaşıyorum.

Bu hafta özelinde 2,31 direncini test etmesi mümkün olan USD/TRL’de haber akışına bağlı olarak yukarı yönlü hareketin 2,35 direncine kadar sürmesi durumunda satıcı cenahta saf tutulmasını daha doğru & emniyetli buluyorum.

Çünkü ;
Dünya genelinde terörist saldırılar ile karşılaşılması riski olağan şartlarda doların diğer döviz cinsi enstrümanlardan daha iyi performans göstermesine neden olurdu.

Ancak terör tehdidi “ bu şartlar altında FED faiz arttıramaz “ algısına prim sağlayacağı için ABD para birimi kısa vadede diğer para birimlerinden dayak yiyebilir.

Bu faktörü de göz önüne alarak döviz cephesinde Euro’nun daha güvenli olduğu yönündeki görüşümü koruyorum.

Hafta içinde twitter üzerinden EURTRL’de her ne kadar 2,75 olan taban adresi tahminimi 2,70 olarak revize etmiş olsam da, bunu tüm okurlara aktarma imkanım olmadı. Görüşümde değişiklik yok. Bu cephede taban oluşumunun gerçekleştiğini ve kısa vadeli rotanın 2,79-2,81 bandı olacağını tahmin ediyorum.

Avrupa’nın ne olacağı belli değil, biz Euro’ya güvenmiyoruz diyenler için alternatif döviz cinsi enstrümanlar İngiliz Sterlini ve İsviçre Frangı olabilir.

Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...

<ımg border="0" src="http://i.bigpara.com/i/55big/12012015_grafik2.jpg">

Euro kadar iskontolu olmamakla birlikte dolara kıyasla ucuz sayabileceğimiz bu iki ülke parası gerek kısa, gerek orta vadede dolardan daha iyi performans göstermeye aday görünüyor.

Türkiye’de Dolar ve Euro kadar işlem görmeyen bu iki para biriminde mali kuruluşların sunacağı alış satış kotasyonlarına ve aradaki farka dikkat etmek gerekiyor. Eğer alış ile satış arasında % 1 fark varsa bu koşuya 3 adım geride başlamak anlamına gelir ki bu durumda kar etmek daha da zorlaşacaktır.

Pusulada döviz cinsi enstrümanlara bu kadar geniş yer vermezdim. Son haftalarda yükselen dolar fanatizmine karşı panzehir olarak diğer döviz enstrümanlarını öne çıkarıyorum. Yoksa dövizde müthiş bir ralli beklentisinde değilim.

Çünkü son haftalarda artan dolar fanatizmi bana 2011-2012 döneminde kronikleşen ve devamında büyük hayal kırıklığı yaşatan altın modasını hatırlatıyor.

Euro, Sterlin ve İsviçre Frangını Türk Lirasına kıyasla ucuz bulmuyor, sadece normal değerlerden işlem gördüklerini düşünüyorum. Doları ise pahalı buluyor, bu durumun özellikle de yılın ikinci yarısına yönelik örtülü riskler barındırdığını düşünüyorum.

Altın Cephesi

Haber akışının kısa vadeli hareketlerde güçlü etki gösterdiği bir sürecin içindeyiz. Bu nedenle haftalık bir yazıda finansal enstrümanlara ilişkin öngörü ortaya koymak her zamankinden daha zor.

Terör tehdidi 1210 $ da ( gram fiyat için 89 TL ) desteğe sahip olan ve geçen haftayı 1,223 dolar seviyesinde tamamlayan Altın adına avantaj. Eski şampiyonun kısa vadede bu rüzgarı arkasına alarak 1,250 – 1,280 bandına yönelmesi mümkün.

Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...

<ımg border="0" src="http://i.bigpara.com/i/55big/12012015_grafik3.jpg">

Bu yönde bir hareket gram altın adına 95 TL seviyesinin test edilmesini sağlayabilir ki, aşılması kolay olmayan bu direnç seviyesi test edilirse bu adreste ilerleyen süreçte daha uygun fiyatlardan geri almak üzere kısa vadeli işlemciler satışa yönelebilir.

Altının birlikte yükselip birlikte düştüğü gümüş her ne kadar korku efektinden altın kadar beslenemese de daha cazip bir iskontoya sahip olması nedeniyle daha iyi performans gösterebilir. Geçen haftayı 16,5 $ seviyesinde tamamlayan gümüş, kısa vadede 17,8 – 18,4 bandını hedefleme potansiyeli taşıyor. Risk yok mu, elbette var.

Finansal piyasalarda şartlar & senaryolar bir anda değişebiliyor. Siyah beyaza, beyaz da siyaha dönebiliyor.

Kar veya zarara neden olan şey fikirler değil, kararlardır. Tüm okurların doğru kararlar alması ve bir sonraki pusulada yeniden görüşmemiz dileği ile …

Anlık – Günlük Değerlendirmeler

Genel stratejiye yönelik görüşlerimi her pazartesi BIG PARA ‘da yayınlanan köşe yazım pusula ile okurlara aktarırken, haber akışına bağlı anlık değerlendirmeleri & günün içindeki seyre yönelik tahminlerimi twitter adresimde (@eralkarayazici) düzenli olarak paylaşıyorum.