Zorunlu karşılıklara ödenecek faiz beklentinin altında

21.10.2014
Merkez Bankaları normalleşme yolunda adımlar atıyor...

<ımg class="yeniImg" border="0" hspace="10" vspace="5" src="http://i.bigpara.com/i/55big/sevinekinci_son.jpg" align="left">TCMB 2011 yılından beri global ortamda bol likiditenin yaratabileceği finansal piyasalardaki kırılganlığın önüne geçmek için, faiz politikasının yanında bir dizi yeni para politikası aracı kullanıyor. Bu yeni para politikası, finans literatüründe makro-ihtiyati (macro-prudential), geleneksel olmayan ya da ortodoks olmayan para politikaları gibi isimler aldı. Şimdi bu politikaların yavaş yavaş sonuna geliniyor, Merkez Bankaları normalleşme yolunda adımlar atıyor.

Şevin Ekinci
Ekinci Economics Consulting


TCMB’nin ortodoks olmayan para politikası seçimi, enflasyonu baskı altına almakla beraber,  aslında bankacılık sistemine karşı sistemik bir istikrar endişesini içinde barındırıyordu. 2010 yılının Aralık ayında Erdem Başçı, o dönemde enflasyonu baskılamak için faizleri artırmanın Merkez Bankası’nın finansal istikrarı da koruma sorumluluğuyla ters düşeceğini belirtmişti. Global piyasalarda, gelişmiş ekonomilerden akan bol likiditeyle beraber, finansal istikrar konusu Merkez Bankası’nın en büyük endişesi haline gelmişti.

Piyasalar ilk başlarda Merkez Bankası’nın para politikasındaki bu yeni yönlendirmeden memnun kalmamıştı. Zorunlu karşılıklara getirilen artışlar 2011 yılında en çok yabancı bankaları etkilemişti. Bankalar ilk başta repo işlemleriyle likiditeyi artırarak kredi büyüme oranlarının düşmemesi için çaba sarf ettiler ama en nihayetinde kredi artış hızları yavaşladı.

Makro ihtiyati tedbirler bankaların bilançolarının yükümlülüklerini hedef alıyordu ancak kredilerde görülebilecek yavaşlamanın etkisi uzun vadede anlaşılacaktı (aşağıdaki grafik 1-kaynak: TCMB). Nitekim günümüze baktığımızda toplam bankacılık sektörü kredi artış hızı 2011 Eylül ayındaki yüzde 35 seviyesinden bu yıl Eylül ayında yüzde 16 seviyesine düştü.

Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...

<ımg border="0" src="http://i.bigpara.com/i/55big/21102014_sevin1.jpg">

Zorunlu karşılıklar nedir?

Zorunlu karşılıklar, mevduat kabul eden bankaların bu mevduatların tutarı karşılığında Merkez Bankası’nda tutmak zorunda kaldığı oranı ifade eder. Merkez Bankası bu oranı bir parasal daralma ve ya genişleme para politikası aracı olarak kullanıyor.

2011 yılının başından aynı yılın Ekim ayına kadar bir sıkılaştırma hareketi olarak kabul edebileceğimiz bir dizi aksiyon alındı ve Merkez Bankası Türk lirası mevduatlar için zorunlu karşılık oranları yüzde 8 seviyesinden yüzde 16’ya kadar yükseltti (aşağıdaki grafik 2-kaynak: TCMB). Şu anda bankaların Merkez Bankası nezdinde tuttukları Türk lirası mevduatların zorunlu karşılık oranları yüzde 11.5 seviyesinde ve bugün Merkez Bankası bir nevi gevşetme kabul edebileceğimiz bir hareketle bu zorunlu karşılıklara faiz ödeyeceğini açıkladı.

Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...

<ımg border="0" src="http://i.bigpara.com/i/55big/21102014_sevin2.jpg">

Ancak bu bizim beklediğimiz seviyede olmadı. Bugün sabah saatlerinde Merkez Bankası’ndan gelen araştırma notundan sonra TCMB nezdinde tutulan zorunlu karşılıklara ödenen telafi faizinin Merkez Bankası ortalama fonlama maliyeti civarında olacağı beklentime karşılık, TCMB 2014 yılı Kasım ve Aralık aylarında Türk lirası cinsinden zorunlu karşılıklara ödenecek faiz ödemesini, banka ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin 700 baz puan altında olacağını açıkladı. Hâlihazırda Merkez Bankası’nın ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti yüzde 8.30 seviyelerinde. Bu demektir ki bankaların TCMB nezdinde tuttukları karşılıklar için sadece yüzde 1.3 gibi bir faiz ödenecek. Her ne kadar bunu dağ fare doğurdu diye yorumlayabilsem de bu, yine de önümüzdeki dönemde bankalar için bir kaynak teşkil edecek.

Alınan bu kararın akabinde Merkez Bankası’ndan bu haftaki para politikası kurulu toplantısında gecelik borçlanma-borç verme faizlerinde, haftalık repo ihale faizlerinde herhangi bir değişikliğe gitmesini beklemiyorum. Bugün zorunlu karşılıklara ödenen faiz kararı her ne kadar göstermelik bir karar olduğunu düşünsem de kredileri her hâlükârda artırabilecek ve bankaların maliyetini az da olsa düşürecek bir karardır.

  • BIST
  • DOLAR
  • EURO
  • ALTIN
9.080 Değişim: 3,10% Hacim : 97.150 Mio.TL Son veri saati : 18:05
Düşük 8.864 28.03.2024 Yüksek 9.080
Açılış: 8.864
32,3593 Değişim: 0,13%
Düşük 32,2788 29.03.2024 Yüksek 32,5108
Açılış: 32,3174
34,9961 Değişim: -0,20%
Düşük 34,8774 29.03.2024 Yüksek 35,1441
Açılış: 35,0651
2.334,65 Değişim: 0,61%
Düşük 2.318,08 29.03.2024 Yüksek 2.334,65
Açılış: 2.320,42
  • PİYASALAR
  • ENDEKSLER
Sembol Son %
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.