Bankalar Kredi Bankacılığına Dönüyor

Önceki yıllarda topladıkları, mevduatın yüzde 307una kadarını, Hazine iç borçlanma kağıtlarına

Hazine`nin, dış borçlanmaya ağırlık verip iç borçlanmasını dizginlemesi, bankacılık sistemine yeniden krediyi hatırlattı. Önceki yıllarda topladıkları, mevduatın yüzde 307una kadarını, Hazine iç borçlanma kağıtlarına yatıran bankacılık sistemi, büyük bölümü tçüketici kredilerinden kaynaklanıyor da olsa son aylarda krediye ağırlık vermek zorunda kaldılar.

ANKA`nın mevduat bankalarının topladıkları, mevduatın ne kadarını krediye dönüştürdüklerine ilişkin olarak yaptığı hesaplamaya göre, sistemin kullandırdığı kredilerin krediye dönüşüm oranı ekim ayı sonu itibariyle yüzde 47.1`le son 16 ayın en yüksek noktasına yükseldi. Bu yılın ilk 10 ayında mevduatların yüzde 30.7 oranında artarak 52.1 katrilyon liraya kadar yükselen mevduat bankalarının kullandırdıkları krediler ise yüzde 54.8 artarak 24.6 trilyon liraya kadar çıktı. Kredilerin mevduattan daha yüksek oranda artması nedeniyle geçen yılın sonunda yüzde 39.8`e kadar gerileyen, mevduatın krediye dönüşüm oranında 7.3 puanlık bir artış yaşandı.

Tahvil ve bonoya giden para azalıyor

Kredi oranında bu ölçüde bir yükselme yaşanırken, bankaların topladıkları mevduattan menkul değerler cüzdanı için ayırdıkları pay ise 8 puanlık bir azalma gösterdi. 1999 sonunda 11.8 katrilyon lira olan mevduat bankalarının menkul değerler cüzdanının toplam tutarı ekim sonunda 11.6 katrilyon liraya geriledi. Menkul değerler cüzdanının mevduata oranı ise yüzde 29.6`dan yüzde 22.3`e kadar indi.

Mevduatın krediye dönüşüm oranı, ekonomideki yüksek oranlı daralma nedeniyle şirketlerin kredi geri ödemelerinde karşılaştıkları sorunlar nedeniyle 1999 yılı başından yıl sonuna kadar sürekli gerilemişti. bu gerilemede, bankaların hem yeni kredi açmakta isteksiz olmaları hem de mevcut kredilerini geri çağırmaları etkili olmuştu. Ocak 1999`da yüzde 43.4 olan bu oran, Haziran 1999`da yüzde 48.8 olmuş 1999 sonunda ise yüzde 39.8`e gerilemişti. Bu yıl ocakta yüzde 40`a çıkan mevduatın krediye dönüşüm, oranı yavaş da olsa bir yükselme eğilimiyle Haziran 2000 sonunda yüzde 44`e çıkmıştı. Ekim ayında ulaşılan yüzde 47.1 oranı ise son 16 ayın en yüksek noktasına işaret ediyor.

Tüketici kredilerinin payı büyük

Bu arada kredilerde yaşanan yüksek oranlı artışta en önemli pay ise tüketici kredilerine ait bulunuyor. Kredilerde gözlenen 12.8 katrilyonluk artışın tek başına 4.2 katrilyon liralık bölümü tüketici kredileri ve kredi kartlarıyla kullandırılan kredilerden kaynaklandı. 8.2 katrilyon lirası ise diğer kredilerdeki artıştan meydana geldi. Bu gelişme nedeniyle 1999 sonunda yüzde 17.8 olan tüketici kredilerinin toplam krediler içerisindeki payı, ekim sonunda yüzde 25.4`e kadar yükseldi.

Tüketici kredilerinin geri dönmeme riski az

Önceki yıllarda geri dönüş riski bulunmadığı ve Hazine`nin yüksek borçlanma ihtiyacı nedeniyle ellerinde bulunan fonların önemli bir bölümünü Hazine kağıtlarına plase eden bankaların bu yıl tüketici kredilerine ağırlık vermelerinin önemli nedeninin de bu kredilerin geri dönmeme riskinin düşük olmaısndan kaynaklandığı belirtiliyor.

Merkez Bankası`nın verileri, tüketici kredilerinde yüzde 3.6 olan tasfiye olunacak kredilerin toplam tüketici kredilerine oranının, diğer kredilerde yüzde 13.7`ye kadar yükseldiğini gösteriyor. (ANKA)