Borçla tüketim vites küçülttü

Tüketici kredilerindeki hızlı artışta frene basılıyor. Ocak-Haziran döneminde haftalık ortalama yüzde 8.6 yükselen toplam tüketici kredilerindeki artış hızı yüzde 2`ye indi. İlk 7 aydaki toplam kredi kullanımı 2.5 katrilyon lirayı bulurken, son iki buçuk ayda bu rakam 650 trilyon lirada kaldı. En hızlı düşüş ise otomobil kredilerinde yaşandı. Yılbaşında 975 trilyon seviyesindeki tüketici kredilerinin toplam tutarı Temmuz sonunda 3.5 katrilyon civarına kadar ulaştı. Temmuz`dan sonra verilen kredilerle toplam miktar 4.1 katrilyona ulaştı.

Maliyet arttı;
Bankacılar yılın ilk aylarında faizlerdeki hızlı düşüş ile ertelenen tüketimlerin hayata geçirildiğini ve bunun istikrar programı uygulanan diğer ülkelerde de rastlandığına işaret ediyorlar. Bankacılara göre tüketici kredilerindeki yavaşlama bazı nedenlere dayandırılıyor.


* Kredilerdeki yavaşlamanın en önemli nedenlerinden biri faizlerin yükselmesi. Ağustos sonundan itibaren gecelik faizlerde başlayan artış trendi, tüm faizli enstrümanlara sıçradı. Repoyla birlikte mevduat ve bono faizinde yaz aylarına göre cazip getiriler oluştu. Bu da paranın tekrar tasarrufa yönelmesine ve tüketim eğiliminin bir miktar tırpanlanmasına neden oldu.

* Faiz artışı tüketici kredilerine de yansıdı. Son haftalarda bankalar birbiri ardına bireysel kredi faiz oranlarını yükseltti. KKDF`nin yükseltmesi de buna eklenince kredi maliyetleri iyice arttı. Yazın aylık yüzde 2.9 faiz ve yüzde 3`lük KKDF oranıyla 1 yıl vadeli 5 milyar lira kredi kullanan bir müşteri ayda 510,6 milyon lira taksit ödüyordu. Faiz oranı aylık yüzde 3.1`e çıkıp, KKDF oranı yüzde 8`e yükselince bu kredinin aylık taksidi 517.5 milyon liraya oldu. Maliyet çok büyümese bile müşterileri psikolojik olarak etkiledi.

Batık kredilerde artış endişesi;
Bu arada bankalar, kredi dağıtırken eskisine oranla ellerini daha sıkı tutmaya başladı. İlkbahar ve yaz aylarındaki gibi yarım saatte kefilsiz kredi verme uygulamaları azaldı. Bunda en önemli nedenin ise kredi dönüşlerinde yaşanan sorunların artması olduğu belirtiliyor. Konuyla ilgili kesin bir rakam yok. Ancak bankacılar tüketici kredilerindeki sorunlu miktarın geçen yıla göre 3 kata yakın arttığını konuşuyor. Bazı bankaların taksitleri ödenmeyen otomobil kredileri karşılığında hacze başladıkları, gelen arabaları koruyabilmek için otopark kiraladıkları vurgulanıyor.