Geçici Vergiye Zam

Sıkı ve açığı azaltılmış bütçenin olmazsa olmaz koşulu olan vergiler, 2001 yılının yine belirleyicisi olacak. Şirketlerin ödediği geçici vergide 2001`de de 3`er aylık dönem uygulamasının devamı ve yüzde 20 olan oranın yüzde 25`e çıkartılması gündemde. 2001`de motorlu taşıttan, devam edecek ek vergilere kadar birçok verginin de yüzde 50 artırılması planlanıyor. Bütçe ve alınacak tedbirler pazartesi günü toplanacak Bakanlar Kurulu`nda karara bağlanacak. GSMH`nın yüzde 10`unu aşan bütçe açığının yüzde 3.5`lere çekilebilmesi için bütçe harcamalarının disiplin altına alınmasının yanı sıra, gelirlerde de ciddi bir artış sağlanması gerekiyor.

Maliye yüzde 30 istiyor

2001`de 31.8 katrilyon liralık vergi gelirlerine ulaşılmasında en önemli unsur, geçici verginin 2001`de de bu yılın ikinci yarısında olduğu gibi 3`er aylık dönemlerde alınması. Maliye, geçici verginin 3 ayda bir alınması ve yüzde 20 olarak uygulanan oranın yüzde 30`a yükseltilmesini öneriyor. Ancak, oranın yüzde 25 olarak belirlenme olasılığı çok güçlü.

2000`de ilk 8 aylık dönemde 1.6 katrilyon gelir elde edilen geçici vergi, ilk 6 ay için bir defa alınmış ve daha sonra stand-by mektupları çerçevesinde verilen taahhütle birlikte 3`er aylık döneme çıkartılmıştı. 2001`de de 3 aylık dönem uygulaması, Maliye`nin önemli bir gelir kalemine sahip olmasını sağlayacak.

Bakanlar Kurulu, Özel İletişim Vergisi, Özel İşlem Vergisi`nin bir yıllık geçici uygulamasının uzatılmasını da karara bağlayacak. Bu yasa kapsamında eğitime katkı payı uygulamasında sona eren 3 yıllık sürenin de 10 yıla uzatılması bekleniyor. Bu vergiler kapsamında alınan maktu tutarların da en az yeniden değerleme oranı ölçüsünde artırılması gündemde. Ekim enflasyon rakamlarının çıkmasıyla birlikte her yıl kasımda belirlenen yeniden değerleme oranının ise yüzde 50`ler seviyesinde oluşması bekleniyor.

Ek vergilerin sürelerinin uzatılmasına ilişkin yasa tasarısında, Maliye`nin bu yıl yargı kararlarıyla sekteye uğrayan bazı düzenlemelerine de yer verilmesi bekleniyor. Bunlar arasında, yatırım indiriminin stopaja tabi tutulması yer alıyor.

Yasada açıkça belirtilmediği için Danıştay Dava Daireleri Genel Kurulu, yatırım indiriminden stopaj alınamayacağına hükmetmiş ve bu karar kamunun 2000 yılında 300 trillon lira gelirden olmasına yol açmıştı. Konuyla ilgili Maliye Bakanlığı`nın temyiz başvurusunun sonucu bekleniyor. Ancak Ancak Maliye`nin aynı sorunla 2001 yılında da karşılaşılmaması için bu düzenlemeyi açıkça tanımlanmış bir yasa maddesi haline getirmeyi planladığı öğrenildi. Yatırım indirimine tabi 25 katrilyon liralık yatırım olduğuna dikkat çeken uzmanlar 2001 yılında bu kalemden gerekli yasal düzenlemelerin yapılması durumunda 1 katrilyon lira düzeyinde gelir beklendiğini belirtiyor.

Yüzde 50 zamlı vergiler

Öte yandan, 2001 yılında motorlu taşıt ve taşıt alım vergileri başta olmak üzere maktu miktarlar üzerinden alınan vergilerin de yüzde 50`nin üzerinde artması bekleniyor. Bu vergiler de, yeniden değerleme oranı ölçüsünde artırılıyor. Maliye 2001 yılında kayıtdışı ekonominin kayda alınması için de çalışmalarını hızlandıracak. Altyapı yatırımlarının bitmemesi nedeniyle 2000`de uygulamaya konulamayan bankacılık ve finans kesimiyle ilgili vergi kimlik numarası uygulaması 2001 başından itibaren devreye girecek. (Radikal)