Hayat Standardı Esası Getiren Önerge

Maliye Bakani Oral: -Önerge Sadece Ticari Kazanç Ve Serbest Meslek Kazanci Dolayisiyla Beyanname Vermek Durumunda Olan Mükelleflerle İlgilidir, Onun Dişindakileri Kesinlikle Kapsamamaktadir -Fp Milletvekili Ayhan: -Anayasa Mahkemesi`Ne Başvuracağiz


ANKARA (A.A) - 22.11.2000 - Maliye Bakanı Sümer Oral, hayat standardı esası getiren önergenin sadece ticari kazanç ve serbest meslek kazancı dolayısıyla beyanname vermek durumunda olan mükelleflerle ilgili olduğunu, onun dışındakileri kesinlikle kapsamadığını bildirdi. Maliye Bakanı Oral, Genel Kurul`da, önerge ile getirilmek istenen yeni uygulama hakkında bilgi verirken, hayat standardının 1982 yılında vergi sistemine girdiğini ve 2000 yılına kadar da uygulandığını anlattı. Sadece ticari kazanç ya da serbest meslek kazancı nedeniyle beyanname veren mükelleflerle ilgili bir düzenleme yapılmasının amaçlandığını belirten Oral, ilke olarak gerçek usulde bir gelir vergisinin içinde bir nevi götürü nitelikte olan hayat standardının benimsenecek bir kurum olmadığını söyledi. Oral, vergi idaresinin etkin hale gelmesi, vergi idarelerinin otomasyonla bütün bilgilere hakim olması durumunda buna gereksinim olmayacağını ifade etti. Türkiye`de bugün sadece mükelleflerin yüzde 2-3`nün incelemesinin yapılabildiğini bildiren Oral, hayat standardı uygulamasının kalkmasından sonra 1.5 milyon mükelleften 500 bininin gelir beyan etmediklerini anlattı.


Oral, bu kadar büyük bir kesimin vergi ödememesinin vergi adaletine uymadığını ifade ederek şunları söyledi: Bir asgari ücretli yılda 146 milyon lira vergi ödüyor. İmalat sanayi işçisinin 686 milyon lira. Adalet yönü ve finans yönü dikkate alınarak iki yıl için yumuşatılmış olarak getirilmiştir. Verilen önerge ile esas olarak 1998 yılına kadar uygulanan hayat standardı esasının istikrar programı süresince uygulanması önerilmektedir. Önerilen düzenleme eski uygulamadan farklı bazı kolaylıkları da beraberinde getirmektedir. Hayat standardı göstergeleri 1999 yılında uygulansa idi ne verilecekse o miktar üzerinden verilecekti. Aile reisi beyanı kaldırılmış olmasına rağmen aile bireylerinden birinin geliri diğer bireylerin hayat standardı tutarının izahında kabul edilmiştir. Daha önceki uygulamada gösterge tutarları, yeniden değerleme oranı ve asgari ücretteki artışa göre hesaplanmakta ve hangisi yüksekse o uygulanmakta iken önerilen düzenlemede yeniden değerleme alanında artış öngörülmektedir ve Bakanlar Kurulu`na bunu arttırma veya azaltma yetkisi tanınmamaktadır.


Bakan Oral, önergenin sadece ticari kazanç ve serbest meslek kazancı dolayısıyla beyanname vermek durumunda olan mükelleflerle ilgili olduğunu, onun dışındakileri kesinlikle kapsamadığını bildirdi. Önergenin kabul edilmesi durumunda birinci sınıf tacirin yılda 750 milyon lira ayda 62 milyon lira, ikinci sınıf tacirin yılda 400 milyon lira ayda 33 milyon lira, serbest meslek erbabının yıllık 640 milyon ayda 53 milyon lira ödeeyeceğini bildiren Bakan Oral, kalkınmakta öncelikli yörelerde bu tutarın yüzde 50 indirimli, büyükşehir belediyesi sınırları içinde ise yüzde 25 arttırılarak uygulanacağını ifade etti. Konuşmasında, beyanname veren mükelleflerin ortalama vergi ve matrah rakamları hakkında da bilgi veren Oral, Bunları meslek olarak ifade etmek istemiyorum. Ama önemli mesleklerden birinde ortalama 354 milyon lira, bir başka meslek grubu 325 milyon lira, bir başkası 189 milyon lira, bir lokanta 94 milyon vergi beyan etmişlerdir dedi. Bakan Oral, öngörülen rakamın kabul edilemeyecek bir tutar olmadığını da söyledi. Hayat standardı ile hiç vergi ödemeyen mükelleflerin vergi ödemesi sağlanarak sistemin daha adaletli hale getirilmesinin sağlanacağını kaydeden Oral, önergede belirtilen tutarın üzerinde beyanda bulunanların yeni vergi ödemelerinin sözkonusu olmadığını da bildirdi.


ÖNERGEYE ELEŞTİRİLER;

FP Grubu adına önerge üzerindeki görüşlerini açıklayan Sakarya Milletvekili Cevat Ayhan, iktidarın batan bankaları kurtarmak için yeni vergiler ortaya çıkarttığını söyledi. Önerge ile 4 milyon esnafa yeni vergi getirildiğini kaydeden Ayhan, İktidarın işi gücü vatandaştan vergi almak dedi. Ayhan, önergenin kabul edilmesi durumunda Anayasa Mahkemesi`ne başvuracaklarını bildirdi. DYP Samsun Milletvekili Kemal Kabataş, önerge kabul edilse bile vergi tahsilatının yapılamayacağını öne sürdü. Esnaf ve sanatkarların zor şartlar altında çalıştığını kaydeden Kabataş, bu insanlara vergi getireceğinize madalya takmalısınız dedi.