Off-shore bankası faizlerinin beyanı

Mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirleri, tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek iken, off-shore bankaların faiz gelirlerinin beyanı zorunlu

Türkiye`deki bankalara açılan mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirleri, tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek iken, off-shore bankalardan sağlanan faiz gelirlerinin beyan edilmesi zorunlu. Bunlardan elde edilen faizin tutarı 10 milyon lira bile olsa beyan edilecek.


Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca el konulan bankalar aracılığı ile açtırılmış olan off-shore hesaplarda parası olanlar, Türkiye`deki bankalarda açılan mevduat ve repo hesaplarına göre daha fazla faiz geliri elde etseler de, off-shore hesaplardaki paralar devlet güvencesi altında olmadığından, paralarının akibeti şimdilik belli değil. Ancak görünen o ki paralar gitmiş durumda. Bu hesap sahiplerinin paraları gittiği gibi, 2000 yılı içinde elde ettikleri faiz gelirlerinden dolayı Mart 2001 ayı sonuna kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi verecekler ve giden paraların üstüne bir de vergi ödeyecekler.


Off shore cazibesi:

`Off-Shore`, kıyı açıklarında anlamına gelen İngilizce bir sözcük. Off shore bankalar, yabancı bir ülkede kıyı açıklarında, özellikle serbest bölgelerde kurulan bankalar. Off-shore bankalar, kurallarının çok esnek oluşu ve vergi yasalarının uygulanmayışı nedeniyle bazı avantajlar sağlarlar. Örneğin, mevduata normal bankalara göre daha yüksek oranda faiz verirler. Ayrıca, off-shore bankalardan elde edilen faiz gelirine, gelir vergisi stopajı (2000`de yüzde 15, 2001`de yüzde 16) ve gelir vergisi stopajının yüzde 10`u oranındaki fon payı kesintisi uygulanmaz. Son yıllarda vergi kanunlarında yapılan düzenlemelerle off-shore hesaplardan elde edilen faiz gelirlerinin avantajı büyük ölçüde ortadan kalkmış bulunuyor.


Beyan edilecek off-shore faizleri:

2000 yılı enflasyon indirim oranının yüzde 151 çıkması sonucu, 2000 yılında elde edilen faiz gelirlerin bir çoğu beyan dışı kaldı. Nitekim 2000 yılı faiz gelirlerinin beyan edilmeyeceği hemen hemen tüm gazetelerde de yer aldı. Enflasyon indiriminin yüzde 100`ün üzerinde çıkması üzerine; her ne kadar, 2000 yılı içinde elde edilen faiz gelirlerinin büyük bir bölümü beyan edilmeyecekse de, bazı faiz gelirlerinin beyan edilmesi gerekiyor. Maalesef beyan edilecek faiz gelirlerinden biri de off shore hesaplardan elde edilen faizler. Off-shore bankalara açılan döviz cinsi mevduat hesaplarından (hesapların tamamına yakın bölümü döviz cinsi açılıyor) elde edilen faiz gelirlerinin, tutarı ne olursa olsun beyan edilmesi gerekiyor. Türkiye`de bulunan bankalara açılan mevduat hesaplarından, 2002 yıl sonuna kadar elde edilen faiz gelirleri (döviz cinsi dahil), tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek iken, off shore bankalardaki döviz cinsi mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirlerinin tutarı ne olursa olsun beyan edilmesi zorunlu. Bu hesaplardan elde edilen faizin tutarı 10 milyon, 20 milyon lira dahi olsa beyan edilecek. Ancak, gerçek kişiler tarafından off-shore bankalarda açılan mevduat hesaplarından elde edilen faizlerin, anapara dövizlerinin kur farkları vergiye tabi bulunmuyor. 2000 yılı içinde off shore bankalardan, döviz cinsinden elde edilen faiz gelirlerinin beyanı, enflasyon indirimine tabi olmamasından ileri geliyor. Faiz gelirleri, elde edildiği tarih itibariyle, Merkez Bankası`nın döviz alış kuru üzerinden TL`ye çevrilerek beyan edilecek tutar bulunuyor.


Beyan edilmeyecek off shore faizleri:

Son yıllarda az da olsa off-shore bankaların Türk Lirası cinsinden hesap açtıkları ve Türk Lirası cinsinden faiz ödedikleri görülüyor. Gerçek bir off shore bankanın TL cinsinden hesap açmayacağı ve TL cinsinden faiz ödemeyeceği ortada iken, TL cinsinden açılan bu hesaplar kafalarda soru işaretlerine neden olmuştu. Nitekim bazı bankalara el konulduktan sonra TL cinsi hesap açan el konulmuş bankaların, `naylon off-shore`lar olduğu yeni yeni ortaya çıkıyor. Naylon da olsa, bu bankalardan TL cinsi faiz geliri elde edenler, bu bankalardan döviz cinsi faiz elde edenlere nazaran daha şanslı, veya daha az şansız sayılabilir. Çünkü 2000 yılında, off shore hesaplardan TL cinsi faiz geliri elde edenlerin elde ettikleri gelirler enflasyon indirimine tabi olduğundan beyanname vermeyecekler ve vergi ödemeyecekler.

Yukarıdaki örnekteki Bay (A)nın off shore bankaya hesabı TL cinsinden açtığını ve 51 milyar lira faiz gelirini TL cinsinden elde etmiş olduğunu varsayalım. Bu durumda, Bay (A)nın elde etmiş olduğu faiz geliri yüzde 151 oranında enflasyon indirimine tabi tutulacağından, Bay (A) yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyecek ve vergi ödemeyecek.