10 Milyar Liralık Otoda 1.5 Milyar İndirim Var

18.12.2000 - 00:00 | Son Güncelleme :

Otomotiv sektörü 2000 yılını tarihi rekor denecek satış rakamları ile kapamaya hazırlanırken, mali piyasalarda yaşanan kriz bu planı bozdu. Oysa başta otomobilciler olmak üzere otomotiv sektörünün geneli, gerçekleşmesini bekledikleri kredili satışlarla bu yılki satışlarının zireye çıkmasını bekliyordu.

Bir ay önce mali piyasalarda yaşanan sarsıntı bir süre sonra sektörde tam bir panik havasına yol açtı. Kredi faizlerinde ortaya çıkan artış otomobil satışlarını bıçak gibi kesince üreticiler kara para düşünmeye başladı. Özellikle Tofaş’ın 1.900 işçisini yarı ücretle izne çıkarması sektörde yaşanan bu ani beklenti değişikliğinin boyutunu çarpıcı bir şekilde ortaya koydu.

480 bin hayal oldu
Oysa otomobil üretici ve ithalatçıları bu yıl toplam satışlarda 480 binli rakamlara kadar çıkılabileceğini tahmin ediyordu. Fakat son gelişmelerden sonra bu rakamı yakalamak hayal oldu. Bu arada sektörde 2001 yılı satış hedeflerinde de revizyona gidildiği görülüyor.

Yerli üreticilerin bu revizyonu üretimi kısa sürede kısmak gibi bir avantajları var. Fakat ithalatçıların krize fazlasıyla hazırlıksız yakalandıkları görülüyor. Otomobil Sanayicileri derneği (OSD) Başkanı Ali İhsan İlkbahar’ın açıkladığı sektörde 100 bin otomobil stoğunun önemli bir kısmı ithalatçılara ait bulunuyor. Böylesine ciddi bir stok sorunu yaşayan ithalatçılar aralık ve ocak ayındaki siparişlerini de almak zorundalar.

İthalatçı firmalar içinde siparişe en fazla yüklenenler de 2000 yılının en başarılı geçiren Avrupa kökenli ithalatılar oldu. Bu firmaların kısa dönemli siparişlerini iptal etme şansları bulunmuyor.

Üretime mola

Daralan Pazar karşısında önlem olarak üretime ara veren ilk firma Tofaş oldu. İşçilerinin önemli bir kısmını yarı ücretle izne çıkaran şirket, araç bazında Doblo dışındaki tüm üretimini de durdurdu.

Oyak Renault, Bursa fabrikalarında bu yıl günde 700 adet gibi yüksek bir üretim rakamına ulaştı. Kriz ile birlikte fabrikada üretilen otomibilleri stoklayacak yer kalmadığı için Bursa’nın üç ayrı yerinde üç otopark kiraladı.

Kiralanan otoparklar Soğanlı ve Beşevler semtleriyle mudanya Yolu üzerindeki kamyon parkında yer alıyor. Üretiminin yüzde 60’ını ihraç eden, 2000 yılında üretim ve kapasite kullanım oranı rekoru kıran Oyak Renault fabrikalarında 4 bin kişi çalışıyor. Oyak Renault bu 4 bin işçiden 2 binini geçen hafta ayın 15’inde bir günlük izne çıkardı.

Civic’te hazırlık sürüyor

Diğer yerli üreticilerden Hyundai fabrikasında üretim devam ediyor. Hyundai yetkilileri bayram ve yılbaşı izinlmerinin tam olarak kullanılacağını, belirtiyorlar.

Anadolu Hayat ise ocak sonu itibariyle yeni Civic üretimine geçme hazırlıklarını sürdürüyor. Halen üretim bantları yenileniyor. Bu nedenle seri üretime ara vermiş olan fabrikada test üretimi yapılıyor. Şu anda fabrika personeline eğitim veriliyor. Fabrikada japon koordinatör sayısı da artmış durumda.

Bayilerin işi zor

Opel yetkilileri İzmir fabrikasında yaptıkları Vectra üretimini durdurduklarını açıkladılar. Opel, zaten yerli üretim Vectra’larla değil ithal Astra ile 2000 yılının başarı rakamlarını yakalamıştı.

Otomobil pazarı her yıl sonunda bir sonraki yılın vergi artışları rüzgarını da arkasına alarak yüksek satış rakamları yakalardı. Bu yıl satışlar bu geleneksel yıl sonu patlamasını yaşayamadı. Bu gelişme distrübütör firmaların yanı sıra bayi teşkilatlarının da işini zorlaştırdı. Çünkü ağustos ve eylül aylarında satışları iyi giden ve kasım, aralık ayları için kriz öngörmeyen ana firmalar, bayilerde yüksek stoğa gitti.

Üst sınıfta sıra var

Kasım ayında yaşanan negatif gelişmeler pek çok bayiyi yüksek stoklarla baş başa bıraktı. Şimdi krize, stokla yakalananlar kara kara düşünüyor. Kaynakları ve likiditesi yüksek bayilerin herşeye rağmen bu süreçten kazançıl çıkması mümkün. Bu bayiler ana firmaya ödemelerini aksatmadıkları sürece stoklarındaki malı normal fiyatıyla satabilecekler.

Buna karşın 2000 yılını yeterince kazançlı geçirmemiş, likiditesi düşük bayiler ise spot piyasa oluşturarak, ana firmaya olan ödemelerini yapabilmek için düşük fiyatla otomobil satmak zorunda kalacaklar.

Alt ve orta sınıfta yaşanan durgunluk üst sınıf otomobilleri pek etkilemişe benzemiyor. Bu sınıfta yer alan Mercedes, BMW, Audi, Volvo, Chrysler gibi markaların yüksek donanımlı modellerine hala yüksek talep var.

Bunda, bu tip otomobillerin özel siparişler üzerine üretilmesinin de payı büyük. Örneğin BMW’nin ortalama 60 milya liralık yeni çok amaçlı sportfif aracı X5’de üç ayı bulan sıra var. Yine BMW’nin 3.20 dizel ve 3.16 serisi araçlarda da sıra mevcut.

Üst sınıfta yer alan araçları satan distrübütör ve bayiler herhangi bir satış kampanyası ve promosyon uygulamıyorlar. Örneğin Borusan Otomotiv yetkilileri herhangi bir kampanyanın söz konusu olmadığını, hatta 2001 yılı için bile bir kampanya planlanmadığını belirtiyorlar.

Bankalar kredi vermiyor

Otomobil firmalarının tümü yaşanan kriz sonrasında peşin satışlarda 2 milyar liraya ulaşan indirimler sunmaya başladılar. Vergi oranlarının yükseltilmesine kısa bir süre kala Tofaş’tan Renault’ya, Nissan’dan Opel’e, Ford’dan Opel ve Hyundai’ye kadar hemen tüm yerli ve ithal araçların kampanyaları hızlandı.

Bu nedenle yaşanan sıcak kriz günlerinin ardından düşen satışlar geçen hafta itibariyle yeniden yükseliş trendine girdi. Otomobil satışlarının yeniden yükselişe geçmesini en iyi kullanan şirketlerin Renault, Tofaş ve Ford olduğu bildiriliyor. Bunda bu şirketlerin diğerlerine göre daha d üşük faizlerde kredi kullandırmalarının payı büyük.

Tofaş Koç Fiat Kredi şirketi ile hala yüzde 2.95 faizle kredi kullandırıyor. Ford ise yüzde 3.75’lik faiz oranları ile kredili satış yapıyor. Renault Mais’in uyguladığı faiz oranı avantajı ise yüzde 2.45den başlıyor.

İşlemler durdu

Otomobil firmalarının özel finans kuruluşları ile birlikte yürüttüğü bu kampanyalarla bankalar başı çıkamıyor. Halen bankaların birçoğu tüketici kredisi işlemlerini durdurdu. Durdurmayanlar da faiz oranlarının geleceğinin belirsizliği nedeniyle kredi kullandırmamak için adeta ellerinden geleni yapıyor. Ayrıca vadeleri kısaltan bankalar faiz oranlarını da minimum yüzde 4 olarak uyguluyor.

Talebin düşmesi ve buna karşın arzın üst seviyelerde bulunması nedeniyle otomobil alacaklar ciddi indirimlerle alım yapma şansına sahipler. Hiç bir otomobil satıcısı böyle bir dönemde müşteri kaçırmak istemiyor. Firmalar da bu eğilimi bildikleri için satışları destekleyici kampanyalar yapıyorlar.

Firmaların ocak ve şubat aylarında da kampanyalarını sürdürmeleri bekleniyor. Firmaların ellerindeki stokları eritmek için yapacakları kampanyaların; “Artan vergileri biz karşılıyoruz” sloganı üzerine oturacağı tahmin ediliyor.

Bu arada 2000 yılını 150 bin civarında bir satışla tamamlamayı planlayan ticari araç satışlarının 2001 yılında 100 bin civarında olacağı tahmin ediliyor. Artan vergiler, talebi kısıtlayıcı önlemler nedeniyle küçülmesi öngörülen ekonomi yüzünden ticari araç satışlarında da ciddi bir durgunluk bekleniyor. (EKONOMİST)
Bu haberi okuyanlar bunları da okudu
 
KAPANIŞLAR (BIST)
BUGÜN 1000 TL NE OLDU?
1.031 TL        
BORSA
1.002 TL        
DOLAR
1.000 TL        
EURO
1.003 TL        
ALTIN
 
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.