Ana Hedef Disinda Tam Isabet.

09.04.2000 - 00:00 | Son Güncelleme :
Kamu maliyesi, kur-faizve borclanmada beklenenin uzerinde basari saglandi. Yapisal reformlardaki basari ise sekizde dort... Turkiye`nin IMF ile imzaladigi stand-by duzenlemesine paralel olarak yurutulen ekonomik programin ilk uc ayi doldu. Esas olarak ucer aylik donemler itibariyle izlendigi icin programin basarisi hakkinda anlamli bir degerlendirme yapilabilecek uc ay geride kaldi. Enflasyonun dusurulmesi hedefine odaklanmis olan ekonomik program, bilindigi gibi, maliye politikasi, para ve doviz kuru politikasi ile yapisal reformlari kapsayan bir butunluk olusturuyor. Programin ana hedefi ve temel unsurlari goz onune alinarak, son uc aylik durum degerlendirildiginde, ilk bastan onemli bir basari elde edildigini soylemek mumkun. Ozellikle kamu maliyesi ve borclanma programi ile para ve doviz kuru politikalarinda tam isabet saglandigi, yapisal reformlarda ise taahhutlerin yarisinin yerine getirildigi, degerlendirmenin ortaya koydugu sonuclar. Programin temel hedefi olan enflasyonda ise yil sonu itibariyle ortaya konulan oranlari tutturmak zor olsa da gecen yila gore cok ciddi bir gerileme olacagi gorulebiliyor. Programin temel ayaklarindan biri olan maliye politikasi cercevesinde, butce ve borclanma hedeflerinde beklenenin de uzerinde bir sonuc alinmis durumda. Butce nakit dengesi bazinda, toplam giderler, hedeflenen 11.5 katrilyon liranin altinda olmak uzere 11.2 katrilyon lira olarak gerceklesmis bulunuyor. Hazine Mustesarligi`nin verilerine gore ocak-mart aylarini kapsayan bu donemdeki basari, buyuk olcude faiz odemelerinin ongorulenin altinda kalmasindan kaynaklandi. 6. 6 katrilyon liralik hedefe karsilik 6.1 katrilyon liralik odeme yapildi. Faiz dusu giderler ise ongorulen 4.6 katrilyonluk duzeyini az asarak 5 katrilyon lira oldu. Toplam gelirlerde ozellestirmeden saglanmasi beklenen 500 trilyon liralik kaynak fiilen gerceklesmemis oldugu halde, hedefe yakin bir sonuc alindi. 6.8 katrilyonluk gelir hedefine karsilik 6.6 katrilyonluk gelir elde edildi. Sonucta 4.7 katrilyonluk nakit acigi hedefinin altinda olmak uzere 4.6 katrilyon liralik acik verildi. Faiz disi dengede ise 1.9 katrilyon liralik fazla hedefine karsilik, daha az miktarda olmak uzere 1.5 katrilyon liralik fazla saglandi. Ozellestirme kanalindan herhangi bir kaynak aktarilmadigi halde elde edilen bu sonuclar basarili olarak degerlendirildi. Borclanma programinda, Hazine`nin uc aylik donemde 9-10 katrilyon liralik borclanma ongorulmus olmasina karsilik, sadece 8.4 katrilyon liralik borclanma gerceklestirildi. Boylece, hedeflenenden daha iyi bir sonuc elde edilirken, hem ekonomik aktivitelerin artmasi hem de faiz oranlarinin dusuk duzeyde kalmasina katki saglayacak sekilde piyasada para birakildi. Uzun yillardir enflasyonla birlikte Turkiye`nin bas belasi sayilan yuksek reel faizler, programin somutlasmaya basladigi tarihten itibaren gerilemeye konu oldu. Devlet ic borclanma senetlerinin faizleri yuzde 100`lerden hizli bir sekilde once yuzde 60`lara daha sonra yuzde 50`lere ve yuzde 40`lara geriledi. Son haftalarda ise yuzde 35 dolayinda, gecmis donemlere gore istikrarli bir seyir surduruyor. Benzer bir gelisme mevduat faizlerinde de yasanirken ayni olcude olmasa bile kredi faizlerinin de giderek gerilemekte oldugu gozleniyor. Doviz kurlarinda Merkez Bankasi`nin ilan ettigi kur sepeti hedefleri neredeyse noktasina virgulune kadar aynen tutturulmus durumda. Mart sonu itibariyle 1 dolar ve 0.77 euro`dan olusan 1 milyon 20 bin 716 liralik kur sepeti hedefi tam olarak isabet ettirilmis bulunuyor. Mart ayini ABD Dolari`nin 588 bin 60 lira, euro`nun 561 bin 891 lira duzeyinde tamamladigi goruluyor. Ustelik bu sonuclarin Merkez Bankasi`nin piyasalara fazla mudahale etmeden ve doviz rezervlerinde herhangi bir erime olmadan saglamasi, ayri bir basari olarak degerlendiriliyor. Ekonomik programin temel hedefi olan enflasyonda gecen yilin son aylarinda yapilan yuksek kamu zamlari, petrol fiyatlarindaki asiri artis, kis aylarinin mevsim normallerinin uzerinde soguk gecmesi gibi nedenlerden dolayi, henuz istenilen sonuclar alinabilmis degil. Yillik yuzde 20`lik toptan esya fiyat artis hedefine karsilik, ilk uc ayda yuzde 13.5`lik orana ulasildigi dikkat cekiyor. Hedefin tutturulmasi icin bundan sonraki aylarda ortalama yuzde 0.6`lik bir aylik artis gerekiyor. Programda bir aksama olmadigi takdirde toptan esya fiyat artisinin nisan ayinda yuzde 2 mayis ayinda yuzde 1, haziran ve temmuz aylarinda 0 (sifir) dolayinda gerceklesmesi izleyen aylarda yuzde 1 ile yuzde 3 arasinda dalgalanmasi beklenebilir. Boyle bir gelisme veri olarak kabul edildiginde yil sonu itibariyle enflasyon oraninin ulasabilecegi muhtemel duzey 28-30 olarak hesaplaniyor. Bu da hedef tam olarak tutmasa bile enflasyonla mucadelede ciddi bir basari olarak kabul ediliyor. IMF`ye verilen niyet mektubunda somut olarak ortaya konulan yapisal reform taahhutleri ve performans kriterleri incelendiginde yilin ilk uc aylik doneminde basari kalemlerinin yaridan fazla oldugu goruluyor. Mart ayi sonuna kadar yerine getirilmesi ongorulen taahhutler ve kriterlere bakildiginda sekiz maddeden dordunun yerine getirildigi dikkat cekiyor. Yerine getirilen maddeler icinde onemli olanlarin agirlik tasimasi, bir butun olarak basarinin basarisizliktan daha on planda olmasini sagliyor. Yerine getirilen taahhutler ve kriterler olarak Telekomunikasyon Kurulu`nin olusturulmasi, Telekom Yasasi`nin cikarilmasi, Bankacilik Duzenleme ve Denetleme Kurulu uyelerinin belirlenmesi, 2000 yili hububat destekleme fiyatlarinin enflasyon paralelinde aciklanmasini saymak mumkun. Henuz yerine getirilmemis taahhutler olarak ise enerji sektorunu Turk Ticaret Kanunu`na tabi olarak tanimlayan yasal degisikliklerin yapilmamis olmasi, butce icinde yer alan 61 fondan 20`sinin subat ayina kadar kapatilmasi gerekirken kapatilmamis olmasi, butce disi fonlarin mart sonuna kadar gozden gecirilmesi gerekirken gecirilmemis olmasi, tarimsal birliklerin ozerkligini saglayacak duzenlemenin henuz yapilmamis olmasi sayilabilir. Bu arada yilin ilk ceyreginde tamamlanmasi ongorulen GSM satislarinin henuz gerceklestirilmemis oldugunu ancak ciddi adimlar atildigini soylemek gerekiyor. (PARA)


Bu haberi okuyanlar bunları da okudu
 
KAPANIŞLAR (BIST)
BUGÜN 1000 TL NE OLDU?
1.000 TL        
BORSA
1.002 TL        
DOLAR
997 TL        
EURO
1.002 TL        
ALTIN
 
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.