Elbet bir gun ozellestirecegiz

15.10.2000 - 00:00 | Son Güncelleme :
Bir yil aradan sonra tekrar toplanan Ozellestirme Yuksek Kurulu`ndan dillere pelesenk olan KIT`lerin her biri icin bir ozellestirme paketi cikti. Teklif bile gelmeyen ihalelerden gerekli mesaji cikarmis olmasi umut edilen hukumetin yeni takvimdeki performansi merak ediliyor.

Ozellestirme konusu, gectigimiz hafta gundeminin agir toplarindan biri olarak piyasalarda yeni bir ruzgar daha estirdi. Oyle ki henuz ortada Bakanlar Kurulu karari gibi resmi bir onama olmasa bile ozellestirilmeye iliskin olumlu beklentiler borsanin ayaklarini yerden kesmeye yetti. 10 Ekim Sali gunu, bir yillik aradan sonra tekrar toplanan Ozellestirme Yuksek Kurulu (OYK) 2,5 saatlik toplanti yapti. Toplantida, bugune dek ozellestirilme oraninda bir turlu mutabakata varilamayan Turk Telekom`dan 2000 yilinin son gunlerinde ozellestirilme ihalesi acilacak THY ve
2001 yilinda ozellestirilmeye aday Tekel, Turk SekerFabrikalari, Eti Krom, Gumus ve Metalurji Isletmeleri ile kamu bankalarina kadar bir cok devlet tesekkulu masaya yatirildi.

Son 14 ay icinde ozellestirme kapsaminda bulunan kurulus sayisini 76`dan 50`ye dusurerek 3 milyar dolarlik ozellestirme gerceklestiren Ozellestirme Idaresi Baskanligi (OIB), IMF`e verilen hedefleri gerceklestirmis olmanin huzuruyla bundan
sonraki ozellestirmelerin daha hizli sonuclanmasi icin calisiyor.

Zaten OYK toplantisi sonunda aciklanan kararlar arasinda da hiz konusuna birinci siranin verildigini gormek mumkun. Gerci ozellestirilme kapsaminda kamuoyunu en cok mesgul eden KIT`ler arasinda Turk Telekom ve THY ile uc kamu bankasi bulunurken aksinin dusunmek degil ya...

TELEKOM ONCELIKLI: Bu gundemde ozellestirilme sureci tam anlamiyla yilan hikayesine donen Turk Telekom`a ilk sirayi vermek gerek. Zira biraz daha uzarsa ebediyen elimizde kalmasindan korkuluyor. Ne de olsa her kaybedilen gun Turk Telekom`un degerinden bir seyleri de beraberinde goturuyor. Yuzde 20`lik
hissenin blok satisi icin ihale acilmasina karsin sabit telefonun mobil telekomunikasyon karsisinda cazibesini kaybetmesi ve global telekom operatorlerinin yatirim alternatiflerinin artmasiyla, blok satis yoluyla sirkete ortak olmak isteyen yatirimcilarin yonetimde belirli konularda soz sahibi olma arzulari, mevcut ihale yapisiyla ortusmuyor. Bu etkenlerin katkisiyla beklenenin
gerceklesmemesi hukumeti yeni duzenlemeler yapmaya sevketti. Zira Turk Telekom icin teklif veren tek bir kurumun bile olmamasi uzerine, konu bakanlar kurulu nezdinde yeniden ele alinmis ve Turk Telekom`un ozellestirilmesi icin dort bakandan -Devlet Bakani ve Basbakan Yardimcisi Husamettin Ozkan baskanliginda
Devlet Bakani Recep Onal, Devlet Bakani Yuksel Yalova ve Ulastirma Bakani Enis Oksuz- olusan ozel bir komisyon kurulmustu.

Bu arada, gerek OIB Baskani Ugur Bayar`in aciklamalari, gerekse isdunyasindan gelen aciklamalar bu sonucla karsilasmanin kacinilmazligini destekler yonundeydi. Turk Telekom`da sorunun hisse satisindan degil, devletin yonetim hakkini elinde tutmak istemesinden kaynaklandigina dikkat ceken Sabanci Holding Yonetim
Kurulu Baskani Sakip Sabanci, bu nedenle hisse oraninin halka arzla birlikte yuzde 20`den yuzde 34`e cikarilmasinin da sorunu gidermeyecegi yonundeki dusunceleri, ekonomi dunyasindan destek buldu. OIB Baskani da Eger ozellestirmeyi zamaninda yapmazsak sirketin hicbir degeri kalmayacak uyarisini dile getirerek
konunun ne kadar ivedi oldugunu Sadece Turkiye`nin gecikmesi nedeniyle degil, dunyanin ilgisi baska alanlara kaydigi icin de sansimiz zayiflayacak aciklamasiyla ifade ediyordu.

Konuya iliskin benzer demeclerle gectigimiz haftaya dek gelinen noktada nihayet OYK telaffuz edilen rakamlarin, Bakanlar Kurulu`nun kararina sunulacagi aciklandi. Buna gore Turk Telekom`da blok satis oraninin yuzde 29 ile yuzde 5 halka arzin yani sira, yonetimde pay hakkinin da uygun olduguna yonelik teklif kabul edildi. Fakat bu konuda son karar Bakanlar Kurulu tarafindan verilecek. Bu arada Ozellestirme Yasasi geregince yuzde 34`luk bolumun blok satisinda Bakanlar Kurulu`nun yetkili oldugunu, ancak soz konusu rakamin uzerine cikilmasi icin yasa gerektigini de hatirlatalim.

Bilindigi uzere ozellestirilmesi tartisma yaratan bir baska KIT de THY. Bilet fiyatlari konusunda ozellestirmeden sorumlu Devlet Bakani Yuksel Yalova ile Ulastirma
Bakani Enis Oksuz`u birbirine dusuren THY konusunda Ugur Bayar, ic hat bilet fiyatlarinin artirilmamasi durumunda, kurumun ozellestirilme surecinde cok yuksek bir zararla karsi karsiya kalacagi ikazini yapmayi gerekli goruyordu. Sonrasinda bu konuda OYK`dan cikan karar, THY`nin ozellestirilmesinde kamu payinin
yuzde 50`nin altina cekilmesini saglayacak bir ozellestirilmenin dogru oldugu yonunde oldu. Hatta bunun icin gerekli ihale surecinin onumuzdeki ay kamuoyuna aciklanmasi kararina bile varildi.

ISDEMIR, KURTARILACAK: OYK`ya damgasini vuran bir baska konu ise Isdemir`in akibetine iliskindi. 1999 yilinda 57 trilyon TL. zarar eden, bu yil ki zarar beklentisi ise 78 trilyon olan kurumun, 100 trilyon zarar etmesi halinde odul vadeden ozellestirmeden sorumlu Devlet Bakani Yuksel Yalova, Isdemir`e alici cikmamasi
gerekcesiyle yatirim sartini gozardi etmeden Erdemir`e verilebilecegini ifade ediyordu.

Bu konuda da OYK`dan surpriz cikmadi. Yapilan aciklama Isdemir ile ilgili bir
gorevlendirmenin Eregli Demir Celik tarafindan istenmesinin dogru olacagi
gorusunun agirlik kazandigi yonundeydi. Dunya Bankasi ve IMF`in yakin takibe aldigi bankalarin ozellestirilmesi konusunda ise uzun sureden beri ilgili cevrelerce kabul gormus gorunen Halk, Ziraat ve Emlak Bankalari`nin mevcut yapilari geregi once ozerklestirilip ardindan ozellestirilmesi kabul edildi.

Kamu bankalarinin ozellestirilmeye hazirlanma surecinde Mali Musavir Sukru Kizilot`un isleri kolaylastiracagini ongordugu bir onerisi var? Ozellestirmeye hazirlik ve gecis surecinde, bankalarin ozellestirilmeleri icin bazi idari, mali ve hukuki hazirlik islemlerinin yapilmasi gerekiyor. Kizilot, Ornegin; banka
istiraklerinin tasfiyesi suretiyle bilancolarin yeniden duzenlenmesi, sorunlu ve batik kredilerin minimuma indirilmesi gibi islemlerin tek elden ve koordineli olarak gerceklestirilmesi gibi bankalarin ozellestirilme kapsamina alinmasi ve Hazine
Mustesarligi ile cok siki bir isbirligi icinde calisilmasi en uygun yol olarak gozukuyor diyor.Kizilot, sozu edilen islemlerin YPK ya da OYK tarafindan gorevlendirilmesi halinde Hazine Mustesarligi ve OIB tarafindan tamamlanabilecegi
inancinda.

Bu surecte Ozellestirme Idaresi`ne devredilecek bankalarin satisi icin gereken diger islemler de idare tarafindan bir an once sonuclandirilabilir gibi gorunuyor. OYK`dan cikan diger kararlara gelince; Etikrom, Eti Gumus ve Eti Metalurji, Tekel ve Turk Seker anonim sirketleri ozellestirilme kapsamina alindi. Bu arada Dogu ve Guneydogu Et Balik kombinalarinin ozellestirilmesinde, bolgenin ozellikleri ve hayvanciligin sorunlarinin gozetilerek yeniden degerlendirilmesi ve Sumer Holding, TZDK, SEKA, ETAG ve Isdemir`e ait birtakim varliklarin talepte bulunan kamu kurumlarina devredilmesi kararina varildi.

Bu arada Gerkonsan, Mannesman Boru A.S. ve Is Bankasi A.S.`nin bir miktar hissesine iliskin daha once belirlenen ozellestirme suresinin de uzatilmasina karar verildi. Bundan sonraki asamaya gelince gorunen o ki onumuzdeki donemde ozellestirmenin rotasi adi gecen KIT`lerle cizilmis. Tabi burada mutabakata varilan
fikirlerin Bakanlar Kurulu tarafindan onay gormesi sartiyla.

Ozellestirme macerasinda son raund kararlari

- Ozellestirme calismalarina hiz verilecek.

- Turk Telekom`da satilacak hisse oraninin yuzde 29 ya da yuzde 34`e yukseltilmesi konusundaki karari Bakanlar Kurulu verecek.

- Isdemir ile ilgili bir gorevlendirmenin Eregli Demir Celik tarafindan istenmesinin dogru olacagi gorusu agirlik kazandi.

- Etikrom, Eti Gumus ve Eti Metalurji ozellestirme kapsamina alindi.

- Halk, Ziraat ve Emlak Bankasi mevcut yapilari geregi once ozerklestirilip ardindan ozellestirilecek.

- THY`nin ozellestirilmesinde kamu payinin yuzde 50`nin altina cekilmesini saglayacak bir ozellestirilmenin dogru oldugu dusunuldugunden bunun icin gerekli ihale surecinin onumuzdeki ay kamuoyuna aciklanmasi kararina varildi.

- Tupras, Petkim ve THY gibi SPK mevzuatina tabi, sermayesinin yuzde 50`den fazlasi halka acik sirketlerin ozellesme sureci tamamlanincaya dek ozerk bir yapiya kavusturulmasi kararinin bir an once ele alinmasi gorusunde birlesildi.

- Tekel ve Turk Seker anonim sirketlerinin de ozellestirilmesi gorusu uygun bulundu.

- Dogu ve Guneydogu Et Balik kombinalarinin ozellestirilmesi, bolgenin ozellikleri ve hayvanciligin sorunlari gozetilerek yeniden degerlendirilecek.

- Sumer Holding, TZDK, SEKA, ETAG ve Isdemir`e ait birtakim varliklar talepte bulunan kamu kurumlarina devredilecek.

Neden ozellestirmeliyiz?
Cunku ozellestirme ile bir yandan devletin ekonomideki sinai ve ticari aktivitesinin en aza indirilmesi hedeflenirken, diger yandan da rekabete dayali piyasa ekonomisinin olusturulmasi, devlet butcesi uzerindeki KIT finansman yukunun azaltilmasi, sermaye piyasasinin gelistirilmesi ve atil tasarruflarin ekonomiye kazandirilmasi, bu yolla elde edilecek kaynaklarin ise altyapi yatirimlarina kanalize edilmesi mumkun.

Ozellestirmenin temel amaci nihai olarak devletin ekonomideki isletmecilik alanindan tumuyle cekilmesini saglamak. Ote yandan borsa ve sermaye piyasalarini gelistirmeden Turkiye`de saglikli bir ekonomik gelismeden bahsetmek mumkun degil. Sirketlerin yalnizca bankacilik sektorune bagli olmadan hisse senedi, tahvil ve bono ihraci yoluyla kaynak temin edebilmeleri ve bu kaynak maliyeti ile enflasyon arasinda saglikli bir iliskinin olabilmesi icin sermaye piyasalarinin gelistirilmesi gerekli.

Sermaye piyasasinin gelisimi ise tasarruflarin daha buyuk bir kisminin mali piyasalara yonlendirilmesi ve bu suretle olusan fonlarin sermaye piyasasina akisina imkan verecek bir ekonomik yapinin olusturulmasi ile mumkun. Bu acidan degerlendirildiginde ozellestirme uygulamalari ile bir yandan mali piyasalara ve dolayisiyla sermaye piyasalarina yonelmeyen yerli ve yabanci tasarruflari bu piyasalara yonlendirecek yeni kaynaklar yaratilmasi, bir yandan da kamu kesiminin fonlar uzerindeki talebi nedeniyle sikisan mali piyasa uzerindeki olumsuz baskinin engellenmesi hedefleniyor. (E.P.TREND)
Bu haberi okuyanlar bunları da okudu
 
KAPANIŞLAR (BIST)
BUGÜN 1000 TL NE OLDU?
1.031 TL        
BORSA
1.003 TL        
DOLAR
1.000 TL        
EURO
1.014 TL        
ALTIN
 
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.