Euro ve petrol sevindirecek

Euro’nun yükselişi ABD’nin elinde 2000’de tarihi düşüşler yaşayan Euro’nun aralıktaki yükseliş trendini 2001 yılında da sürdürmesi bekleniyor.Euro, 2000 yılına dolar karşısında 103.1 sent seviyesinden işlem görerek başladı. Yıl boyunca düşüş gösteren Euro, ekim ayında 82.29 sent seviyesine kadar indi. Beş kez Avrupa Merkez Bankası’nın, bir kez de G7 ülkelerinin müdahelesine maruz kalan AB para birimi, yılın son ayında toparlanıp 90 centi aştı. Dün, 93 sente seviyesine çıkan Euro’nun 2001’de de yükseliş trendini sürdürmesi bekleniyor. Analistlerin ortak görüşü, Euro’nun gelecek iki yıl içinde değer kazanacağı yönünde. Bu tezin en önemli dayanağı ABD’nin kapısına dayanan ve doları şimdiden düşürmeye başlayan durgunluk tehlikesi. AB Komisyonu, Euro bölgesindeki lokomotif ekonomilerin büyümeye devam etmesi halinde, 2001 yılı Euro/dolar paritesinin 90 centin üzerinde oluşacağını tahmin ediyor. Ancak, ABD ekonomisinin hızlı yavaşlaması ya da atağa kalkması halinde Euro’nun gelecek altı ay içinde 80 cente kadar düşmesi de ihtimaller arasında.


Euro’nun cazibesi artıyor;

Bu yılın başından beri değer yitiren Euro yılın son günlerinde yaptığı çıkışla 2001 için umut verdi. Yıl içinde Euro’nun dolar karşısında değer kazanması 1 dolar ve 0.77 Euro’dan oluşturulan sepetin içinde doların ağırlığının artmasına neden oldu.
Euro ve markın değeri, enflasyondan arındırıldığında TL karşısında değer yitirdi. Ancak yılın ikinci yarısından sonra Avrupa, Japon ve ABD Merkez Bankası’nın da desteğiyle dibe vuran Euro’yu kurtarma çalışmalarına girişti.Euro’nun yıl sonundaki hızlı tırmanışının 2001’de de sürmesi bekleniyor. Avrupalı ekonomistler 93 sent düzeyinde olan Euro’nun 1 doları zorlayacağını belirtiyorlar. Bu da Avrupa para birimlerinin TL karşısında şansını artırıyor.


Petrol fiyatları 22 doların altına kadar inebilir;

Bu yıl tehlikeli şekilde yükselen petrol fiyatlarının 2001’de 25 - 27 cent aralığında olacağı tahmin ediliyor. 2000 yılında tehlikeli bir yükseliş trendine giren petrol fiyatları eylül ayında son 10 yılın en yüksek düzeyi olan 38 doların da üzerine çıkarak tüm dünyada durgunluk ve enflasyon tehdidini artırdı. Ancak, aralık ayının son iki haftasında sürekli değer yitirerek 25 - 27 dolar aralığında seyretti. Dün, Amerikan ham petrolünün varil fiyatı 25.62 dolar oldu. Bu düşüşün en önemli nedenleri, soğuyan ABD’de endüstriyel enerji talebinin azalması. Avrupa’da kış ın ılıman geçmesi de petrol fiyatlarının düşmesinde önemli bir etken. OECD’nin yaptığı araştırmalara göre, petrol fiyatlarındaki artış, 2001’de yerini düşüşe bırakacak ve fiyatlar nisan ayında varil başına 22 dolara kadar gerileyecek. Ancak, OECD’nin beklentilerinin gerçekleşmesi halinde OPEC’in devreye girmesine kesin gözüyle bakılıyor. OPEC’in resmi fiyat istikrar mekanizmasına göre petrol fiyatlarının 22 doların altında 10 işgünü boyunca kalması halinde fiyatlarda istikrar sağlamak için kartelin ham petrol üretimi günlük 500 bin varil kısılacak.


Petrolün faturası düşecek;

Yıl içinde 38 dolara kadar tırmanarak Körfez Savaşı’ndaki düzeyinin bile üzerine çıkan petrol fiyatları Türkiye’nin ödemeler dengesi rakamlarını alt üst etti. 2000’de tırmanışa geçen petrol fiyatları Türkiye’nin petrole 4 miyar dolar kadar fazla bir fatura ödemesine neden oldu.Türkiye’nin 11 milyar dolar açık veren ödemeler dengesini de bozan petrol fiyatlarının 2001 yılında uluslararası piyasalarda düşüşe geçmesi bekleniyor. Eğer bu beklenti gerçekleşirse Türkiye’nin petrole ödeyeceği fatura azalacak.Ancak son günlerde, petrol üretiminde günlük 1 milyon varillik kesintiye gidilebilir açıklamaları petrol fiyatlarının tekrar yükselir mi endişelerini de beraberinde getiriyor.


ABD ekonomisi ‘zayıf dolar’a hazırlanıyor;

2001 yılında doların, ABD ekono-misinin yavaşla-masına bağlı olarak zayıflaya-cağı yorumları yapılıyor. ABD ekonomisini durgunluk dönemine gireceği beklentisi Aralık ayının son haftalarında doları oldukça zayıflattı. 2000’in ikinci çeyreğinde yüzde 5.6 büyüyen ABD ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 2.4 büyüdü. 2001 yılında bu düşüş trendinin sürmesi bekleniyor. ABD ekonomisinin yavaşlamasının yanı sıra, ülkenin 114 milyar dolara yükselen bütçe açığı da zayıf dolar tahminlerini destekliyor. Ülkenin yeni başkanı George W. Bush’un, Clinton’un ‘güçlü dolar’ politikasını terketme ihtimali de bir diğer etken. Analistler, bununla beraber zayıf doların asla bir global dolar krizine neden olmayacağı görüşünü savunuyorlar.


Bunun nedeni, 2001’de durgunluğa giren ve mali krizin eşiğindeki Japon ekonomisinin yanı sıra Avrupa’nın da dolar talebin yüksek seyretme beklentisi.
Nitekim, yen karşısında uzun zamandır yükseliş gösteren dolar, dün 16 ayın en yüksek düzeyine çıkarak 114.20 yen oldu.


Doların tahtı tehlikede;

2000 yılında gücünü tüm para birimleri karşısında ispatlayan dolar, yatırımcısını üzmedi. Enflasyonla mücadele programında kurların baskı altında tutulması nedeniyle yastık altındaki dövizin çözüleceğinin beklenmesine karşın doların yıla iyi başlaması bu beklentileri boşa çıkardı. 23 Kasım’da yılın en yüksek düzeyi olan 698 bin 250 liraya çıkan dolar yılı 675 bin liradan tamamladı. ABD’de uzun bir çekişmeden sonra George W. Bush’un ipi göğüslemesinin ardından 2001’de doların nasıl bir seyir izleyeceği merak ediliyor. Avrupa’nın verdiği destekle tırmanışa geçen Euro’nun dolar karşısında yükselişini sürdürmesi bekleniyor. Bu durum doların Türk Lirası karşısında da şansını azaltan faktör olarak yorumlanıyor. (MİLLİYET)