Hükümet de özel sektör de tedbir arıyor

Temmuz sonu itibariyle bir yıllık cari işlemler açığı 29.6 milyar dolara ulaştı. IMF`nin `ikinci dalga` uyarılarından sonra, hükümet de tedbir alınmasını gündeme aldı.
Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Cari açık için kalıcı önlem almamız lazım açıklaması yaptı. Arkasından da Başbakan Tayyip Erdoğan, Cari açıkla ilgili çalışmalar sürüyor. İthalat ve ihracat arasındaki açık fazla, bunu gidereceğiz dedi. Hükümet özellikle ithalatı kısma - ihracatı artırma ve doğrudan yabancı sermaye girişini teşvik üzerinde duruyor.
Ocak - Ağustos dönemindeki 88 milyar dolarlık ithalatın 63.6 milyar dolarlık kısmı ara mal. Hükümet, ithalat yerine ara mallarının Türkiye`de üretimini teşvik etmek istiyor. Bunun için büyük yatırımların desteklenmesi ve bu yatırımlara entegre ara malı üretenlere için kurumlar vergisinin yüzde 14`e düşürülmesi düşünülüyor. Büyük yatırımları teşvik kapsamında cari açığın finansman kalitesinin artırılması planlanıyor.
Döviz gelirlerinin artırılması amacıyla turizm ve ihracatın teşviki düşünülüyor.


Tüzmen`in formülü belli Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, öteden beri aynı formülü savunuyor: İhracatın artırılması... Tüzmen şöyle diyor:
YTL`nin aşırı değerli olması ithalatı artıran en önemli faktör. İthalat arttıkça cari açık artıyor. Araştırmalara göre YTL`nin yüzde 10 değerli olması ithalatta ekstra 5 milyar dolarlık artış oluşturuyor. Son gelişmeler, döviz kurları ile ithalat - ihracat arasındaki direkt ilişkiyi açık biçimde ortaya koydu. Cari açığı düşürmenin yolu ihracatı artırmak. Cari açığın panzehiri ihracattır. Bütün kurum ve kuruluşlar bu gerçekten yola çıkmalı ve gereğini yapmalıdır. Bir de haksız rekabete yol açan ve iç piyasadaki haksız rekabeti engellemek için uluslararası kurallara uygun uygulamaları hayata geçiriyoruz ve bu konuda önlem almaya devam edeceğiz.

205 damping soruşturması
Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM), dampingli ithalatın önlenmesi bakımından kilit noktada. Müsteşarlık bu konuda elindeki bütün enstürmanları etkin biçimde kullanmaya çalışıyor. Yetkililerin verdiği bilgiye Türkiye, dampinge karşı vergileri dünyada en çok uygulayan ülkeler arasında yer alıyor.
DTM, bugüne kadar 205 damping soruşturması açtı. Halen 26 ülkeye yönelik toplam 89 dampinge karşı kesin önlem yürürlükte. 11 damping soruşturması sürdüren DTM şu açıklamayı yaptı:
Çin menşeli 42 kategoride yer alan tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin ithalatında miktar kısıtlaması var. Sanayicimizin ithalat dolayısıyla zarar görmelerini önlemek için, gelen taleplerin ivedilikle karşılanmasına gayret gösteriliyor.

İŞ DÜNYASI NE DİYOR?
`Doğru çivi desteklenmeli`
<ı>TOBB Başkanı RİFAT HİSARCIKLIOĞLU:
Cari açık, yapısal problemlerimizin bir sonucu. İç tasarruf oranımız düşük, iş ve yatırım ortamımız, rekabet ettiğimiz ülkelerin seviyesinde değil. Sebepler yerinde kaldığı müddetçe sonuç değişmez. Sadece döviz kurunun seviyesine odaklanmış tartışmalar, eksiklerimizi görmemizi engelliyor. Kısa vadede cari açığın finansman kalitesinin artırılması, kırılganlığı azaltıyor. Uzun vadede kalıcı çözüm için ihracatın ithalata bağımlılığını azaltacak bir sanayi politikası ve yatırım teşvik sistemi tespit edilmelidir. Artık her çivi çakanın değil doğru çiviyi çakanın desteklenmesinin zamanıdır.

`Yatırımla finanse edilir`
<ı>İSO Başkanı TANIL KÜÇÜK:
Cari işlemler açığının azaltılması ve taşınabilir seviyelere çekilmesinde, en etkili çözüm, yatırım ve üretim ortamının iyileştirilmesi ve ihracatın desteklenmesidir. Yatırım ortamının iyileştirilmesi girişimcimizi harekete geçirecek, uluslararası doğrudan yatırım girişini artırıcı bir etki yapacak ve cari açığın finansmanı için güvenilir bir zemin oluşacaktır. Bu çerçevede, girdi maliyetlerini rekabet ettiğimiz ülkelerle eşit düzeylere çekecek yapısal reformlar hızla sonuçlandırılmalı, rekabet gücünü ve ihracatı destekleyecek bir mikro tedbirler paketi olmalı.

`Milli bilinç gerekli`
<ı>MÜSİAD Başkanı ÖMER BOLAT:
Yüksek katma değere dayalı rekabetçi bir ekonomik yapı gerekiyor. Türkiye reel ekonomi öncelikli bir sürece girmeli. İnsanımıza üretimde ve tüketimde milli hassasiyet bilinci teşvik edilmeye yönelik çalışmalar yapılmalı. Cari açık olumsuz kur etkisiyle birleşince aramalı üreten ve istihdam sağlayan yan sanayi çöküyor. Ekonomideki büyüme ve soğuma süreci daha iyi yönetilmeli. Esas çözümse üretime dayalı ihracat.

`Zamana yayılmalı`
<ı>TİM Başkanı OĞUZ SATICI:
Satıcı, bir süre önce yaptığı açıklamada şunları belirtmişti: Bu hızla sürerse yaşadığımız dalga, tutunamayacağımız bir tsunamiye dönüşebilir. 25 milyar doları aşan cari açık ve 45 milyar doları aşan dış ticaret açığı, Türkiye`yi gelişmekte olan ülkeler arasında ilk sıraya taşımaktadır. Enflasyonu düşürmek amacıyla yüksek faiz - düşük kur politikası cari açığı patlattı. Cari açıkla mücadele konusunda enflasyonda düşülen hataya düşülmemeli. 10 yıllardır süren enflasyon, 3 senede suni yöntemlerle indirilmeye çalışıldı. Bu yüzden cari açıkla mücadelenin zamana yayılması ve sürecin iyi yönetilmesi önemli.

`Cari açık tosun gibi oldu`
<ı>ASO Başkanı ZAFER ÇAĞLAYAN:
Daha önce konuşulması tabu gibiydi, sorun görülmüyordu. Çünkü sıcak para geliyordu. Şimdi büyümeye paralel cari açık da çığ gibi büyüyor.
Tosun bir cari açık ortaya çıktı. Tek başına ihracatla kapatamayız. YTL aşırı değerlenince ithalat patladı. YTL`nin aşırı değerlenmesinin en büyük nedeni faiz politikası. Türkiye küresel rekabette de yarışamıyor. İşçi maliyetleri yüksek. Ücretli için vergi ve primler yüksek. Enerji ve girdi maliyetleri de yüksek. Doğru teşhisi koyarsak o zaman Türkiye`ye doğrudan yabancı sermaye getirebiliriz.

Özel sektörün önerileri:

İhracatın ithalata bağımlılığı azaltılmalı
Her çivi çakan değil doğru çiviyi çakan desteklenmeli
Yatırım ve üretim ortamı iyileştirilmeli
Yüksek katma değere dayalı rekabetçi bir ekonomik yapı kurulmalı
Tüketimde milli hassasiyet bilinci teşvik edilmeli
Büyüme ve soğuma süreci daha iyi yönetilmeli.
YTL aşırı değerli, bu önlenmeli
Doğrudan yabancı yatırım teşvik edilmeli
İthalata dayalı büyüme azaltılmalı
Turizm teşvik edilmeli
Reel sektörün küresel rekabet gücü artırılmalı
Yeni pazarlar bulunmalı
Ar - Ge`ye önem verilmeli