Kriz, Bilancolari Yerle Bir Etti.

Borsada satin alinanen onemli beklentiler arasinda yer alan donemsel mali tablolar 1998 yilinda yasanan global kriz nedeniyle umut olmaktan cikti. bu yilin ucuncu ceyreginde etsinini arttiran global kriz, hisse senetleri borsada islem goren sirketleri adeta terse yatirdi. Krize hazirliksiz yakalanan sirketlerin acikladigi dokuz aylik bilancolar yatirimcilari hayal kirikligina ugratirken gozler simdiden yilsonuna cevrildi. Dokuz aylik mali tablolarin denetimden gecmiyor olmasi gercekciliklerinin de tartismali hale getirirken, sirketlerin yilsonundaki performanslari merakla bekleniyor. 30 Ekim 1998 tarihi itibariyle bilancolarini yayinlayan 257 sirketten sadece 89`unun reel kar artisi enflasyonun uzerinde gerceklesirken, karini nominal olarak artirmasina ragmen 57 sirketin reel kar artisi ise yuzde 65.9 olan TEFE`nin altinda kaldi. 63 sirketin kari nominal olarak da azalirken, bir onceki yilin dokuz aylik doneminde kar etmesine ragmen 27 sirket bu yilin ayni doneminde zarrla karsilasti. Zarardan kara gecen sirket sayisi 6`da kalirken, 10 sirket gectigimiz yilin dokuz ayinda oldugu gibi bu yilin ayni doneminde de zarar acikladi. Gectigimiz yilin dokuz ayinda 48 milyar lira olan karini, bu yilin ayni doneminde 2 trilyon 694 milyar liraya cikaran EGS GGYO`nun yani sira Tukas, Efes Holding, Mutlu Aku, Gubre Fabrikalari, Ege Gubre, Kipa, Transturk Holdingi, Bak Ambalaj, Banvit, Yapi Kredi Koray, Isiklar Ambalaj, CBS Printas, Migros, Yapi Kredi Finansal Kiralama, Deva Holding, Idas, Eczacibasi Yatirim, Disbank ve Gediz Iiplik te kar artisi siralamasinda ilk siralarde yer aldi. Gectigimiz yilin dokuz ayina gore karinin nominal olarak artirmasina ragmen reel bazda enflasyona yenilen 57 sirket arasinda Aktas, Aksigorta ve Trakya Cam, ilk sirada yer aldi. 1997 yilinin dokuz ayinda 2,9 trilyon lira olan karini bu yilin ayni doneminde yuzde 63 artiran Aktas, reel bazda enflasyona yuzde 1.6 oraninda yenilirken, aksigorta yuzde 2,1, Trakya cam ise yuzde 2.6 oraninda enflasyona yenildi. Gectigimiz yilin dokuz ayinda 8.5 trilyon lira olan karini bu yilin ayni doneminde yuzde 21 oraninda artirarak 10,3 trilyona cikaran Cukurova ile karini yuzde 54`luk artisla 19.4 trilyon liraya cikaran Petrol Ofisi de reel bazda enflasyona yenilamekten kurtulamadi. Gectigimiz yilin ilk dokuz ayina gore nominal olarak kari zalan 63 sirket arasinda en fauzla kari kaybi Avrasya Yatirim Ortakligi`nda yasandi. Gectigimiz yilin dokuz ayinda 256 milyar lira olan kari, bu yilin ayni doneminde 648 milyon liraya gerileyen Avrasya Yatirim Ortakligi karinda yuzde 99`luk azalis yasadi. Kari azalan sirketler arasinda ozelikle Raks Ev aletleri, Raks Elektronik, Teletas, Is Yatirim, Petkim ve Tat Konserve dikkati cekti. Bilancosunu yayinlayan 257 sirketten 27`si gectigimiz yilin dokuz ayinda kar aciklamasina ragmen bu yilin ayni doneminde zararla karsilasti. Bu sirketler arasinda ozelille kur farklarini gider olarak yazan Eregli dikkati cekerken yatirim ortakliklarinin onemli bir bolumunun zarara gectigi gozleniyor. Gectigimiz yilin dokuz ayinda 3,6 trilyon lira kar aciklayan kepez, bu yilin ayni doneminde 384 milyar lira zarar aciklarken, Gumussuyu 523 milyar zararla karsilasti. Bilancosunu aciklayan sirketlerden sadece 6`si gectigimiz yilin dokuz ayindaki zarara karsin bu yilin ayni doneminde kara gecerken, bu sirketler arasinda Tupras 58 trilyon liralik kariyla tum dikkatleri uzerine cekti. Gectigimiz yilin dokuz ayinda zarar aciklayan 10 sirket bu yilin ayni doneminde de zararla karsilasirken, Gima`nin zarari azaldi. (FINANSAL FORUM)