Lokomotif`ler raydan çıktı

2000`i %38`lik düşüşle kapatan İMKB`de, lokomotif hisselerin değeri 51.4 milyar dolarlık azalışla 49 milyar dolara geriledi. En fazla kayıp %84`le İhlas`ta gerçekleşirken, düşüşten en az etkilenen Ford oldu.

1999 yılında yüzde 485`lik büyük yükselişin ardından, 2000 yılını ekonomik ve siyasi gelişmelerin gölgesinde geçiren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, yüzde 38`lik bir deprem yaşarken, piyasayı sürükleyen lokomotif hisselerdeki düşüş çok daha fazla oldu. Geçtiğimiz yılı yüzde 521`lik değer artışıyla tamamlayan İMKB - 30 Endeksi, 2000 yılında ise yüzde 38 oranında değer kaybederek, İMKB`deki düşüşün de pimini çekti. İMKB - 30 hisselerinin 1999 sonunda 100 milyar 445 milyon dolar olan piyasa değeri, bu yıl yüzde 51`lik düşüşle 49 milyar dolara gerilerken, oluşan kayıp 51.4 milyar dolar oldu. Lokomotif şirketlerin piyasa değeri, İMKB`nin 69.7 milyar dolar olan değerinin de yüzde 70`ini oluşturdu. Sözkonusu şirketler arasında en fazla kayıp yüzde 84`le İhlas Holding`de yaşanırken, Ford Otosan yüzde 7.6 düşerek büyük çöküşe direndi.

4 bankada 16 milyar dolarlık kayıp

Para piyasalarının gölgesinde geçirilen 2000 yılında banka hisselerinde yoğun satışlar yaşanırken, İMKB - 30 Endeksi`ne dahil 4 bankanın piyasa değerinde 15 milyar 906 milyon dolarlık kayıp gerçekleşti. İş Bankası, Yapı Kredi, Garanti ve Akbank`ın toplam piyasa değeri yüzde 49.1`lik azalışla 32 milyar 386 milyon dolardan, 16 milyar 480 milyon dolara geriledi. Doğan Holding`le kurduğu konsorsiyumla Petrol Ofisi`nin yüzde 51`ini alan ve üçücün GSM ihalesini de kazanan İş Bankası`nın piyasa değeri yüzde 31.7`lik düşüşle 13 milyar 588 milyon dolardan, 9 milyar 272 milyon dolara geriledi. Turkcell`in halka arzı nedeniyle tüm dikkatleri üzerine toplayan Yapı Kredi Bankası`nın değeri yüzde 65`lik azalışla 2.5 milyar dolara gerilerken, hisse bu yıl içindeki en yüksek seviyesine göre de yüzde 65 değer kaybetti. En yüksek seviyesine göre yüzde 70`lik değer kaybına uğrayan Garanti Bankası`nın piyasa değeri ise yüzde 63`lük azalışla 1 milyar 455 milyon dolara geriledi. 2000 yılının en fazla değer kaybeden hisse senedi olan İhlas Holding`in piyasa değeri yüzde 84`lük azalışla 544 milyon dolardan 87 milyon dolara geriledi. Kasırga Operasyonu sürecinde yaşanan gelişmelerin ardından Grubun zorda olduğu söylentileri İhlas`da önemli miktarda satışlara neden olurken, hisse yıl içindeki en yüksek seviyesine göre yüzde 87 oranında değer kaybetti. Kia`yı Anadolu Grubu`na devreden İhlas Holding, son yönetim kurulu toplantısında da önemli kararlar aldı. İhlas, bağlı ortaklıkları arasında yer alanve yüzde 66.08 hissesine sahip olduğu İhlas Ev Aletleri`nin imal etmekte olduğu elektrikli ev aletlerinin pazarlama faaliyetlerinden çekildi.

1 Ocak 2001 tarihinden itibaren satışlar İhlas Ev Aletleri`nden bayilere doğrudan olarak yapılacak. Holding tarafından yapılan açıklamada, bu kararla birlikte Holding`in operasyonel yüklerinden birinin daha azalacağı ve ünvanındaki holding sözcügüne uygun şekilde gelirlerin arasında daha çok temettü gelirinin yer alacağı kaydedildi.

İMKB - 30 şirketleri arasında en az değer kaybı Ford Otosan`da yaşandı. Şirketin piyasa adeğeri 7.6`lık düşüşle 1 milyar 299 milyon dolardan, 1 milyar 200 milyon dolara geriledi. Ford Otosan, 1999 yılının dokuz aylık döneminde 284 milyar lira olan karını 2000`in aynı döneminde 35.5 trilyon liraya çıkarırken, Tofaş Oto Fabrika da 33.6 trilyon lira tutarındaki zarardan, 19 trilyon lira kara geçti.Otomotiv sektöründe 2000 yılında yaşanan toparlanma hisselere de yansırken, Tofaş Fabrika`nın değeri de ortalamanın altında geriledi. Şirketin piyasa değeri yüzde 45`lik düşüşle 421 milyon dolara indi.

Turkcell`de hayal kırıklığı

Halka açılırken 17 milyar dolarla İMKB`nin en değerli şirketi olan Turkcell, yatırımcılarını tam anlamıyla hayal kırıklığına uğrattı. Şirketin piyasa değeri yüzde 55.7`lik düşüşle 7 milyar 522 milyon dolara gerilerken, borsanın en değeri şirketi ünvanı da tekrar İş Bankası`na geçti. 44 bin liradan halka arz edilen Turkcell 21 bin laraya gerilerken, özellikle yabancılardan yoğun satış yedi. 2000 yılında ikincil halka arzı yapılan Tüpraş`ın piyasa değeri yüzde 66.9`luk düşüşle 8.4 milyar dolardan, 2.7 milyar dolara gerilerken, bir diğer kamu şirketi olan Petkim`in değeri de 2.8 milyar dolarlık kayıpla 4 1 milyar 964 milyon dolara düştü.(FİNANSAL FORUM)