Otomobilin altın yılı

Otomotiv sektörü, 2000`de ithalat, ihracat, üretim ve satış adetleri itibariyle 1993 rakamlarını yakaladı. Ancak 2000`in son döneminde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle pazara belirsizlik hakim oldu. 2001`in ilk üç ayının durgun geçmesi bekleniyor.

Banka kredi oranlarının düşmesi, cazip kampanyaların başlaması ve ertelenen taleplerin hayata geçirilmesi sayesinde otomobil satışları 2000`de rekor bir seviyeye ulaşttı. 1993 yılından sonra bir durgunluk dönemine giren, 1998 ve 1999`da dünyada başgösteren ekonomik kriz nedeniyle üretimde, ihracatta ve satışta zorlanan otomotiv sektörü, 2000`de rahat bir nefes aldı. 1999`a göre toplam pazarın yüzde 69 büyüdüğü, ihracatın yüzde 14 arttığı, ithalatın pazar payının yüzde 55.2`ye çıktığı, üretimin yüzde 52 artış kaydettiği 2000`de, ortaya çıkan iyimserlik havası, kasım ayı ortasında Türkiye`de `aniden` ortaya çıkan ekonomik krizin etkisi ile dağıldı.

2000 yılı ocak - kasım dönemi toplam otomobil satışları, en yüksek düzeyine ulaşırken 1993 yılına göre yüzde 13, 1999 yılına göre de yüzde 80 artış gösterdi. 1999`un ocak - kasım döneminde 265 bin otomobil ve ticari araç satışına karşılık, 2000`in aynı döneminde bu rakam 408 bin olarak gerçekleşti. 1999`da 403 bin adet olarak gerçekleşen toplam pazarda ise 2000`in 11 aylık döneminde 685 bine yükseldi. 1999 yılına oranla ithal otomobil satışları yüzde 120, yerli otomobil satışları ise yüzde 46 arttı.

Üretim yüzde 52 arttı

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre; otomotiv üretimi bu yılın Ocak-Kasım döneminde 444 bin 136 adet olarak gerçekleşirken, üretim geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 52 oranında artış gösterdi. Otomotiv üretimi geçen yıl 11 ayda 291 bin 580 adet olarak gerçekleşmişti.

Bu yılın 11 ayında gerçekleşen otomobil üretimi ise geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 43.2 artışla 283 bin 362 adete yükseldi. Otomobil üretimi 1999 yılının ilk 11 ayında 197 bin 788 adet idi.

Söz konusu dönemde çekici, kamyon, otobüs, minibüs ve midibüs araçlarını kapsayan ticari araçlar üretimi yüzde 84.2 oranında artarak, 124 bin 735 adete, traktör üretimi de yüzde 38 artış ile 26 bin 106 adetten, 36 bin 39 adete çıktı.
Ocak-kasım dönemi arasında kapasite kullanım oranları da; otomobilde yüzde 45, çekicide yüzde 10, kamyonda yüzde 50, kamyonette yüzde 112, otobüste yüzde 87, minibüste yüzde 63, midibüste yüzde 90, traktörde ise yüzde 60 olarak gerçekleşti

İthal satış, yerliyi geçti

Bu dönemde yerli otomobil satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 46.5 artarak, 194 bin 337 adet oldu. Ocak - kasım döneminde, otomobil satışlarında ithal otomobillerin pazar payı yüzde 55.2`e yükseldi. Geçen yılın aynı döneminde ithalatın pazar payı yüzde 45.2 seviyesinde bulunuyordu.

Euro`daki düşüş ithalata yaradı

2000 ithalatın patladığı yıl oldu. Otomobil ithalatı, bu yılın Ocak-Kasım döneminde yüzde 120.3 artarak, 109 bin 275 adetten 240 bin 696 adete yükseldi. AB ülkelerinden ithalat, söz konusu dönemde yüzde 132 seviyesine çıktı. Eski Doğu Bloku ülkelerinden yapılan ithalat yüzde 139, Uzak Doğu ülkelerinden de yüzde 5 oranında arttı. 1993 yılında 74 bin 431 olan ithal otomobil satışı, bu yılın ocak - kasım dönemi içinde 240 bin 696 adette çıktı. Bu karşılaştırma da kısa zaman içinde ithal ürün talebinin ne kadar arttığını göstermeye yetiyor.

İthalat oranındaki bu artışın en önemli sebebi olarak, Euro`daki yükselişin yüzde 6.5`lar düzeyinde kalması gösteriliyor. Euro`daki düşük artış, Avrupa ülkelerindeki ithalatı da cazip hale getirdi. Tabii artışın bu denli artmasının tek nedeni euro değil. İthal markaların tüketici beklentilerini iyi değerlendirmeleri, farklı modelleri piyasaya sunmaları, araçlardaki güvenlik unsurlarını artırmaları, çeşitli donanım seçenekleri ile tüketicinin karşısına çıkmaları ve tanıtım ağırlıklı bir faaliyet yürütmeleri de satışların birkaç yıl içinde bu seviyeye çıkmasında önemli rol oynadı.

Opel Astra ilk sırada

İthal modeller arasında 11 ayda satış adedine göre ilk sırayı, İzmir Torbalı`da bulunan fabrikasını kapatan Opel`in Astra modeli aldı. Bu dönemde 34 bin 934 adet satılan Astra, Opel`in Türkiye`deki ithal otomobil satışının yüzde 72.4`ünü, 240 bin 991 adetlik toplam ithal otomobil satışlarının da yüzde 14.50`sini oluşturdu. Bir başka deyişle, satılan her 10 ithal Opel`den 7`si, satılan her 7 ithal otomobilden biri Astra modeli oldu.

İthal Otomobilleri Türkiye Mümessilleri Derneği`nin verilerine göre; Ford Focus ikinci sırayı aldı. Focus, 23 bin 830 adetlik satışla Ford`un binek araç satışının yüzde 79.2`sini kapsadı. Renault Clio da 12 bin 131 adet ile üçüncü sıraya yerleşti. Bu model, Renault`un ithal binek araçlarının yüzde 37.80`ini oluşturdu. Otomobil piyasasında en çok satan markalar arasında yer alan Volkswagen`in Bora modeli 10 bin 498 adet ile dördüncü, Lada Vega 8 bin 713 adet ile beşinci oldu.

İhracat 2 milyar doları aştı

Otomotiv ihracatı bu yılın 11 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6.5 artarak, 2 milyar 124 milyon dolara ulaştı. Geçen yıl aynı dönemde 1 milyar 994 milyon dolar tutarında otomotiv ihracatı yapılmıştı. Ocak - kasım döneminde toplam otomotiv ana sanayii ihracatı ise, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.2 gerileyerek, 907 milyon 480 bin 460 dolar oldu. Toplam yan sanayi ihracatı da aynı dönemde yüzde 13.1 artarak, 1 milyar 216 milyon 567 bin 853 dolar olarak gerçekleşti.

Ocak - kasım döneminde otomobil ihracatı yüzde 9.3 azalarak, 554 milyon 480 bin
877 dolar olurken, otobüs ihracatı yüzde 4.9 artarak 199 milyon 68 bin 246 dolar oldu. Aynı dönemde diğer taşıt araçları ihracatı yüzde 30.9 artarak, 153 milyon 931 bin 337 dolar oldu.

Yılın 11 ayında yan sanayi ihracatı yüzde 13.1 artarak 944 milyon 406 bin 226 dolar olarak gerçekleşirken, iç ve dış lastik ihracatı yüzde 9.7 artarak 245 milyon 342 bin 702 dolar, akümülatör ihracatı yüzde 34.3 artarak 14 milyon 428 bin 652 dolar, emniyet camı ihracatı yüzde 90.2 artışla 12 milyon 390 bin 273 dolar oldu.

Otomobil ihracatı 80 bine dayandı

Ocak - kasım döneminde otomotiv ihracatı adetsel bazda, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14.1 artarak, 79 bin 153 adetten, 90 bin 339 adete yükseldi. Aynı dönemde otomobil ihracatı yüzde 16.7 artışla 77 bin 91 adete, traktör ihracatı yüzde 32.4 artışla 7 bin 232 adete yükselirken, ticari araç ihracatı yüzde 21.2 gerileme ile 6 bin 16 adete düştü.

Yılın 11 ayında kamyon ihracatı yüzde 41.1 gerileme ile 667 adete, midibüs ihracatı yüzde 36.8 gerileme ile 3 bin 155 adete düşerken, kamyonet ihracatı yüzde 73.4 artışla 397 adete, minibüs ihracatı yüzde 128.1 artışla 260 adete, otobüs ihracatı da yüzde 31.2 artışla bin 537 adete yükseldi.(FİNANSAL FORUM)