Tüzmen`i kurtaran rapor Başbakanlık Teftiş`ten

Başbakanlık Teftiş Kurulu`nun (BTK) hazırladığı Temmuz 2005 tarihli raporla EGS`ye verilen kredi nedeniyle `emniyeti suiistimal` ile suçlanan Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen`in, Mafeks firmasına açılan 7 milyon dolarlık kredi nedeniyle `emniyeti suiistimal` suçlanmasından ise BTK raporuyla kurtulduğu ortaya çıktı. Cumhurbaşkanlığı`na bağlı Devlet Denetleme Kurulu`nun (DDK) 12 Temmuz 2001 tarihli raporunda, Tüzmen`in, Eximbank Yönetim Kurulu Başkanı olduğu dönemde, mali durumu zayıf, kredi istihbarat bilgileri olumsuz, protestolu senet ve karşılıksız çekler nedeniyle icralık olmuş Mafeks adlı şirkete, 7 milyon dolar kredi kullandırdığı ve bu konuda `emniyeti suistimal` suçu işlediği savunulmuştu. DDK raporu farklı Edinilen bilgilere göre 13 Mart 2000`de Irak ile kamu kuruluşu TÜLOMSAŞ, 6 lokomotifin ihracatı konusunda anlaşma imzaladı. Üretimi TÜLOMSAŞ yapacak, araçları Mafeks ihraç edecekti. Mafeks, Eximbank`a başvurarak, 7 milyon dolarlık `sevk öncesi ihracat kredisi` istedi. Şirketin ve kardeş kuruluşlarının hakkında çok sayıda protestolu senet ile karşılıksız çek ve icra takibi olmasına ve Merkez Bankası`nın olumsuz raporlarına rağmen Eximbank Yönetimi, teminat mektubu karşılığında 7 milyon dolarlık krediyi onayladı. Banka müdürü gitti Mafeks, Osmanlı, Anadolu, Oyakbank, Dışbank, Garanti, Koçbank, Toprakbank ve Halkbank`tan istemesine karşın teminat mektubu alamadı. Ancak TMSF`ye bağlı Esbank`tan alabildi. Teminat mektubu konusunda Esbank Genel Müdürü Onar Arı`nın talimatına karşı çıkan Elmadağ Şubesi Müdürü Hülya Bayramoğlu`nun iş akdi fesh edildi. Bonoya yatırdı Ancak firma bu parayı TÜLOMSAŞ`a vermek yerine bir kısmını Esbank`a olan kredi borçlarının kapatılmasında kullandı. Kalanı ile Hazine bonosu aldı. Eximbank`tan yüzde 31 faiz aldığı parayı çok daha yüksek faizli bonoya yatırdı. Konuyu araştıran DDK`nın raporunda, Tüzmen ve Eximbank Yönetimi`nin `hizmet sebebiyle emniyeti suiistimal` suçu işledikleri belirtildi. Buna karşın rapora dayalı herhangi bir dava açılmadı. Konu, Tüzmen bakan olduktan sonra kurulan (2003) TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu`nda yeniden gündeme geldi. Konuyu bu kez BTK araştırdı. Ancak rapordan Tüzmen`e sadece uyarı çıktı. Krediyi veren değil, teminatı veren yargıda Başbakanlık Teftiş Kurulu, 25 Haziran 2005 tarihli raporunda, Eximbank`ın zor durumda olan bir şirkete, amacına uygun olmayan biçimde kredi kullandırdığı, bu yolla ihracatın değil mali açıdan zor durumda olan şirketin finanse edildiği, Eximbank`ın alanına girmeyen bir konuda kredi açarak kamu aleyhine sonuç doğurduğunu belirtti. Ancak, önceki raporun aksine, `hizmet sebebiyle emniyeti suiistimal` iddiasında bulunulmadı. Tüzmen`in adı verilmeden Eximbank Yönetimi`nin `uyarılması` istendi. Bu rapordan sonra krediyi açan Eximbank yönetiminden herhangi birisi hakkında dava açılmazken, dönemin TMSF Başkanı ve bazı yöneticiler hakkında `emniyeti suiistimal` suçlamasıyla suç duyurusunda bulunuldu. Dava halen sürüyor. BDDK, EGS raporunu `zimmet`ten inceliyor YELDA ATAÇ Ankara Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen`in, Eximbank`tan EGS`ye usulsüz kredi verdiği iddiası ile ilgili dosyada, tartışma yaratan bir gelişme ortaya çıktı. Bankacılık Kanunu`na göre inceleme başlatan BDDK, `emniyeti suiistimal` değil, çok daha ağır olan `zimmet` suçundan Tüzmen`e yargı yolunun açılıp açılmayacağını karara bağlayacak. Konu, BDDK`da sıkıntı yarattı. Alınan bilgiye göre süreç şu şekilde gelişti: Yeminli murakıpların hazırladığı dosyada, Tüzmen, Dış Ticaret Müsteşarlığı yaptığı dönemde, Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Eximbank`tan EGS Dış Ticaret`e, yeterli teminat almadan ve mevcut borcu yeni krediye engel durumundayken, usulsüz olarak ek kredi vermekle suçlandı. Tüzmen`in fiilinin, Türk Ceza Kanunu`nun (TCK) `emniyeti suiistimal` suçuna uyduğu kayıt altına alındı. Söz konusu suç isnadında 5 yıl zamanaşımı vardı ve bu süre gelecek ay dolacaktı. BDDK`nın yeni incelemesi zamanaşımına girmesi olasılığını kaldırdı. BDDK, konuyu TCK değil Bankacılık Kanunu`na göre incelemeye aldı. Bu nedenle Tüzmen`in fiili için zamanaşımı süresi 5 yıldan 10 yıla çıktı. Yasa, Tüzmen`e uymadı Ancak Bankacılık Kanunu`nda Tüzmen`in fiiline tam olarak uyan hüküm bulunmaması sorun yarattı. Banka usulsüzlüklerini ağır yaptırımla engelleme amacı taşıyan yasanın, zimmete ilişkin 160`ıncı maddesi, başkasına usulsüz kazanç sağlamayı da zimmet kabul ediyor. Bu noktada BDDK`da sıkıntı doğdu ve kurulda `zimmet suçu var` ve `Tüzmen`in fiili suç ama zimmet değil` şeklinde iki görüş belirdi. Konunun TCK`dan Bankacılık Kanunu`na taşınması ile öngörülen ceza da çok ağırlaştı. TCK`nın ilgili maddesinde en fazla 5 yıla kadar ceza öngörülürken, Bankacılık Kanunu`nun zimmet maddesinde 12 yıla kadar hapse hükmediliyor. Gelinen noktada Tüzmen, ancak BDDK `suç olmadığına` karar verirse kurtulabilecek. Kabul halinde savcılığa suç duyurusunda bulunacak. Bu arada, BDDK Başkanı Tevfik Bilgin, Tüzmen`i yargıya taşıyabilecek bir karara imza atıp atmamakla karşı karşıyayken, Tüzmen de görev süresi 31 Mart`ta biten Bilgin`in BDDK Başkanlığı için oy kullanacak.