Yabanci Yatirimcilar Hangi Hisselerin Pesinde?

IMKB,1999 yilinin son ceyreginde siyasi ve ekonomik alanda art arda gelen olumlu gelismelerle gecen yili dunyanin en yuksek getirili borsasi olarak kapatti. Ancak son uc haftada endeks, gelen kar realizasyonlari ve halka arzlarin etkisiyle dusus trendine girdi. Borsaya yeni gelecek sirketlerin hisselerini almak isteyenlerin yaptigi satislarin etkisiyle dusus yonunde hareket eden borsanin gundeminde ise yine yabanci yatirimcilar var. Simdi en cok merak edilen konu, yabanci yatirimcilarin IMKB`ye bakislarinda bir degisiklik olup olmadigi, Turkiye`yi nasil degerlendirdikleri ve piyasadan cikip cikmadiklari. Baska bir deyisle IMKB`de, yabancilarin bu donemde nasil bir strateji izledikleri ve bundan sonra nasil hareket edecekleri konusuluyor. Uzmanlar, borsada beklentilerin alinip satildigini ve surekli cikis yasanamayacagini hatirlatiyor. Bu donemde bir beklenti olmamasinin da endeksin dusus egiliminde hareket etmesine neden oldugu belirtiliyor. Onumuzdeki donemde piyasalar ekonomide olumsuz bir gelisme beklentisi icinde degil. Hatta ekonomide durgunlugun asildigina dair ilk veriler gelmeye basladi. Ocak ayinda otomobil satislarinin gecen yilin ayn idonemine gore artmasi ve sanayi uretiminin bes ay aradan sonra ilk kez aralik ayinda yukselmesi, ekonominin canlanacagini gosteren ilk veriler. Umit verici bu gelismelere karsin, ocak ayi enflasyonunun beklenenin uzerinde cikmasi ise cok ciddiye alinmiyor. Enflasyonda mart ayindan sonraki verilerin onemli oldugu ve gercek dususun bu aydan sonra gorulmesi gerektigi ifade ediliyor. bu arada IMF heyetinin 16 Subat`ta Turkiye`ye gelecek olmasi, hem IMKB Hem de piyasada pozisyonu olan yabanci yatirimcilar acisindan buyuk onem tasiyor. Diger onemli beklentiler ise uluslararasi rating kuruluslarindan Moody`s ve Standard&Poors`un Turkiye`ye verecegi notlar. Bu kuruluslarin zaman zaman Turkiye`nin iyi yolda oldugu yonundeki aciklamalari, kredi notunun yukseltilecegi beklentisini doguruyor. Ekonomik reform programindaki olumlu gelismeler ve rating`in yukseltilmesi ile yabanci yatirimcilarin borsaya olan ilgisinin artmasi beklenirken, ozellestirmelerde atilacak adimlar yabancilar tarafindan dikkatle izleniyor. Merrill Lynch`in hazirladigi bir raporda, onumuzdeki uc yil icinde Turkiye`nin ulasmasi gereken en zor hedeflerin basinda ozellestirme gosteriliyor. Turkiye`de olumlu yonde degisimler oldukca, yabanci yatirimcilarin da Turkiye`ye olan ilgisinin devam etmesi bekleniyor. Uzmanlar, Turkiye`nin ekonomik, siyasi yapisinda temel degisimlere devam edilmesi ve sonuclarin alinmaya baslanmasiyla, ilginin daha da artacagi kanisinda. Borsada kisa vadeli duzeltmeler olsa da IMKB ekonomideki olumlu gidis nedeniyle yabancilar tarafindan gozde borsalar arasinda degerlendiriliyor. Borsa yukselise gecmeden once varligi pek hissedilmeyen yabanci portfoyu, borsanin cikisa gecmesiyle agirligini endeks kagitlarinda hissettirmeye baslamisti. Ayni sekilde endeks senetlerinde pozisyon almalari, satis sirasinda da etkiyi bir kat daha artirdi. Fakat uzmanlara gore yabancilar IMKB`den cikmayarak, pozisyon degistirdiler. Kar amacli satislardan sonra sanayi hisselerine yoneldiler. Borsada son donemde yasanan dususun ise yabancilar tarafindan alim firsati olarak degerlendirilmesi bekleniyor. Yabanci yatirimcilarin genel olarak yatirim karakteristigine bakildiginda, uzun donemli iyi organize olmus, profesyonelce yonetilen ve uluslararasi kimlige sahip, derinligi olan sirketlere yatirim yaptigi goruluyor. Bu tanima uyan sirketler ise IMKB-30 icerisinde yer alan sirketler. Bu sirketlerin endeksteki agirligi dikkate alindiginda, yabanci islemlerinin ne denli onemli oldugu ortaya cikiyor. Yabancilarin IMKB gibi gelismekte olan borsalardaki bir diger etkisi ise soyle ifade ediliyor. Bu tur borsalarda kurumsal yatirimci sayisinin az olmasi nedeniyle piyasada ortaya cikan asiri dalgalanmaya engel olmak ve piyasayi dengelemek. Son donemde yabanci yatirimcilarin da borsaya bakis acilarinin degistigi gozleniyor. Siyasi istikrarin saglanmasinin ardindan yabancilar artik kredi derecelendirme kuruluslarinin Turkiye`ye verecegi notu ve sirketlerin 2000 yili beklentilerini takibe almis durumda. Derinligi olan hisse senedi sayisinin sinirli olmasi, yabanci yatirimcinin secim imkanlarini da kisitliyor. Bu nedenle genel egilim hisse bazli satin alim yerine, piyasanin satin alinmasi younde oluyor. bu cercevede genellikle kamu sektoru sirketleri, bankalar, telekomunikasyon sirketleri ve holdingler, yatirim yapilan sektorler arasinda yer aliyor. Cimento ve dayanikli tuketim esyasi ureten sirketlerle perakende sektoru de yatirim yapmada oncelik tasiyan sektorler olmayi surduruyor. Yabanci yatirimcilarin iyimser bakis acisina karsin, borsada son gunlerde yasanan dusus yerli yatirimcilari tedirgin ediyor. Bu gerilemenin bir suredir borsanin beklentisiz kalmasi ve kar realizasyonlari nedeniyle normal oldugunu soyleyen uzmanlar, subat sonuna kadar bu seyrin devam edecegini ifade ediyor. Subat ayi sonrasinda ise olumlu beklentilerin tekrar gundeme gelerek, piyasanin yonunu yukari cevirecegi ileri suruluyor.
Hangi hisseler pazarlaniyor?
Araci kurumlarin yabanci musterilerine onerdikleri hisseler ve bircogunun uzerinde birlestigi gerekceleri sunlar:
Akbank: Finansal yapisinin saglamligi ile dikkat ceken banka, teknoloji yatirimlari, guclu sanayi baglantilari ve bireysel pazarlama agindaki etkinligi nedeniyle oneriliyor. Bir yabanci ortakliga gidebilecegi beklentisi de sirkete olan ilgiyi artiriyor.
Aksa: Sentetik tekstil hammaddesi fiyatlarinda bir toparlanmanin yasanmasi, Aksa`ya da olumlu yansiyacak. Sirketin 2000 yili beklentisi tekstil sektorundeki beklentilere bagli olarak yuksek.
Aksigorta: Genis pazar payi ile sektorun onde gelen sirketleri arasinda yer almasinin yani sira, zorunlu deprem sigortasi ile birlikte pazar payini daha da buyutmesi bekleniyor.
Alcatel Teletas: Uc yeni GSM lisansi verilecek olmasi, Teletas`in hacmini artiracak. Ayrica sirketin Telecom ihalesine ilgi gostermesi de yabancilarin dikkatini cekiyor.
Alarko holding: Krizden korunma konusunda basarili nakit politikasi ile dikkat ceken holdingin, Rusya pazarindaki gelismelerde de onemli rol ustlenmesi bekleniyor. Buyume hedefleri ve yabanci ortakliklar icin iyi bir partner profili cizmesi, yabancilarin sirkete olan ilgisini artiriyor.
Anadolu Isuzu: Yatirimlarini buyuk olcude tamamladi. 2000 yilinda ic piyasada beklenen canlanmanin sirketin performansina olumlu yonde yansimasi bekleniyor.
Arcelik: Beyaz esya sektorunde beklenen canlanmaya paralel olarak, 2000 yilinda cirosunu ve karini artirmasi bekleniyor.
Aygaz: Yuzde 40 istirak ettigi Zinerji, 1999 Eylul ayinda fransiz Societe nationale d`Electricite et de Thermique ile birlikte Adana`daki Tufanbeyli Termik Santrali icin acilan ihaleyi kazandi. bunun disinda Zinerji`nin dogalgaz sektorune de girmesi beklentisi, Aygaz`i cazip kilan en onemli etkenler.
Baticim: Yuzde 99.6`sina sahip oldugu Bati Soke ile birlikte, bolgesindeki en onemli cimento ureticisi konumunda olan sirketin, Bati soke`yi halka arz etmesi bekleniyor. Bu halka arz sonunda, saglanacak nakit girisi ile sirketin mali yapisini guclendirecegi belirtiliyor.
Cimsa: Sirket beyaz cimentoya yaptigi yatirimini 2000`in ilk ceyreginde tamamlayacak. Su anda 1 milyon ton olan uretim kapasitesini bu yatirimla yuzde 137 oraninda artiracak. Boylece sirketin beyaz cimentonun toplam satislar icindeki payini daha da artirmasi ve pazarin yuzde 70`ini ele gecirmesi bekleniyor.
Dogan holding: Dogan Holding`in onumuzdeki yillarda yuksek buyume potansiyeli olan enerji, telekomunikasyon ve medya alanlarindaki istiraklerinden onemli derecede temettu geliri elde etmesi bekleniyor.
Dogan Yayin Holding: Bunyesindeki guclu sirketlerden Dogan burda Rizzolu dergi yayincilik ve Pazarlama`yi halka aciyor. Bunun yaratacagi para girisinin otesinde, faaliyetine hiz verecek olan Dogan online ile yakinda hizmete girecek olan dijital tv beklentisi de sirketi cazip kiliyor.
Enka Holding: Uc adet dogalgaz santrali ve baglantili projeler, zaman icinde Enka Holding`i bir insaat sirketi olmaktan cikarip, enerji alaninda uzman bir konuma tasiyacak gibi gorunuyor. Gelecegin en onemli is kollarindan biri olmasi beklenen enerjideki bu atilimi, Enka`yi cazip hale getiriyor.
EGS GMYO: Gayrimenkul yatirim ortakliklari icinde iskontosu en fazla hisselerden biri olarak goze carpiyor. Bunun disinda sirket, gerceklestirdigi ve yapmayi planladigi projelerinin buyuklugu nedeniyle yabancilara oneriliyor.
Ford Otosan: Sirket otomobil uretimini, insasi halen devam eden ve 2001`de faaliyete gecmesi planlanan Kocaeli fabrikasina kaydiracak. Ford-Otosan yoneticilerinin zaman zaman yaptiklari aciklamalar, ford Company`nin bu fabrika ile ilgili onemli beklentileri oldugunu ortaya koyuyor. Fabrikada ilk asamada Ford Transit serisi araclar uretilecek. 2001`de ise ikinc iasama olarak yepyeni ve yuksek sayida bir araci uretime almayi planliyor. Sirket bunu sadece Turkiye`de yilda 100 bin adet uretmeyi ve bunun yuzde 95`ini Avrupa ve diger dunya pazarlarina ihrac etmeyi hedefliyor.
Garanti Bankasi: Sabit getirili kamu yatirim araclarinin getirilerinin geriledigi bir donemde, temel faaliyet alanindaki verimliligi on plana cikarmaya balsadi. Sube disi bankacilikta atilimlarini hizlandidi. Bu gelismenin bankanin konumunu daha da guclendirmesi bekleniyor.
Gima: Yuksek bir hizla buyumesini surduren sirketin, yatirimlarini yavas yavas tamamlayarak kara gecmesi bekleniyor. 2000 yilinda yabanci bir sirketle ortaklik kurma olasiligindan soz edilen sirket icin `Borsada yeni bir Migros` olabilir deniyor.
Turkiye Is Bankasi: Turk finans piyasasindaki genislemeden, en cok Is Bankasi`nin pay alacagi dusunuluyor. Bankacilik sektorundeki gelismelerin yani sira, ozellestirmelere olan ilgisi, yeni sanayi istirakleri, istiraklerin yeniden yapilandirilmasi ve bunlarin halka arzlari da sirketi one cikaran faktorler olarak dikkat cekiyor.
Kipa: Sirket, perakende alaninda buyuyen rekabet ortamina satis alanini buyuterek hazirlaniyor. Ege bolgesi`nde edindigi guclu konumunu yavas yavas diger bolgelere de tasimayi planlamis, hisseyi cazip kiliyor.
Netas: Telekomunikasyon altyapisi ve internet yatirimlari icin onemli pazar imkanina kavustu. Uluslararasi yatirimcilarin teknoloji hisselerine donuk ilgisi, Turkiye`de bu sirket uzerinde yogunlasiyor. Ayrica ana sirket olan Nortle-Networks`un kuresel genisleme projesi icinde uzun vadede onemli bir rol oynamasi bekleniyor.
Sasa: Dunya`daki hammadde fiyatlarindaki iyilesme, sirketin 2000 performansina olumlu yansiyacak. Dunya devi DuPont`la ortaklasa gittigi yatirimlar, sirkete yuksek katma degerli mallar uretme imkani veriyor. sasa`nin, yeni kullanmaya baslayacagi Dupont teknolojisi ile kar marjini da yukseltmesi bekleniyor.
Sabanci Holding: Ekonominin bircok temel sektorune yayilmis ve her bir ikonularinda basarili genis bir sirket portfoyune sahip. Telekomunikasyon ve enerji alanindaki ozellestirmelere guclu konsorsiyumlarla girecek olmasi, bu ihaleleri kazanma sansini yukseltiyor. Yabanci portfoy yatirimlari icin agirlikli bir pay almasi bekleniyor.
Tansas: Avrupa kokenli benzerleriyle karsilastirildiginda, ucuz gorunmemesine ragmen 2000 yilina ait fiyat/satis orani baz alindiginda, en yakin rakibi Migros`a gore, yuzde 26 iskontolu islem goruyor. Etkileyici buyume potansiyeli sayesinde de piyasanin gerileme donemlerinde fazla sarsilmayacagi dusunuluyor.
Trakya Cam: Turkiye`de tek ureticisi oldugu yassa cam talebinin onumuzdeki donemde buyuk bir hizla artacagi tahmin ediliyor. Trakya Cam, deprembolgesine yonelik 91 bin tonluk ek satis gerceklestirecek.
Tofas Otomobil Fabrikalari: Sirketin bu yil gerceklesecek buyuk ihracat baglantilari oldugu bildiriliyor. Sektorde bu yil yasanmasi beklenen canliligin da sirketi olumlu etkileyecegi dusunuluyor.
Vestel: Turkiye ve Avrupa tv pazarlarindaki guclu konumunun yani sira, buyuk bir atilim icinde olan bilisim teknolojisi sektorundeki yatirimlari nedeniyle, onemli bir buyume trendi yakaladi. Bunu surdurmesi bekleniyor. Vestel-net`i halka acmayi planlayan sirketin, bu arzdan olumlu etkilenecegi dusunuluyor.
YKB: Kredi kartlarinda lider kounmda olan YKB icin en onemli beklenti, istiraki olan Turkcell ve Superonline`in halka acilmasi. yabancilar tarafindan da dikkatle izlenen bu gelsimeler, dogal olarak YKB hisselerini olumlu etkiliyor. (EKONOMIST)