İşte uzmanların piyasa beklentileri !

İngiltere'de dün yapılan referandumda halkın yüzde 52'sinin Avrupa Birliği'nden çıkılması yönünde oy vermesi ile birlikte piyasalara sert hareketler yaşandı. Analistler, piyasaları değerlendirdi ve beklentilerini açıkladı.

BREXİT BİR SONUN BAŞLANGICI 
Gizmen Nalbantlı / IşıkFX Başanalisti

Merakla beklenen referandum Brexit ile sonuçlandı. Resmi sonuçlara göre çıkalım yönünde oy kullananlar  %51.9, kalalım ise %48.1. Piyasada ise adeta kara Cuma yaşanıyor. Sterlin, sonuçların belirlenmesi ile sabah saatlerinde 1985 yılından bu yana en düşük seviyesini gördü ve %10’un üzerinde değer kaybetti. Altında ise 28 ayın zirvesi olan 1358 dolar görüldü. ABD 10 yıllık tahvil faizleri %16 gerileme ile  %1,5 seviyesi altına sarkarken , Almanya 10 yıllık tahvilleri %200 üzerindeki düşüş ile negatif bölgeye geçti. Gelişmekte olan ülke para birimlerinde de dolara karşı ciddi kayıplar görüldü. Borsalarda ise %10’a yakın kayıplar var.  Brexit ihtimali ile artan güvenli varlık talebinin resmi sonuçlar sonrası devam edeceğini söyleyebiliriz.

##$$ILISKILIHABERWIDGET##$$

Bundan sonra süreci dikkatle takip etmemiz gerekiyor. Yapılan referandumda AB’den ayrılma taraftarları zafer kazanmış gibi gözükse de referandum sonuçlarının parlamento tarafından onaylanması gerekiyor. Parlamentonun onaylaması sonrası ise AB ile ilişkilerin kesilmesi için ise iki yıllık bir zaman var.

Refandum sonrası açıklamalar yapan Cameron, halkın kararına saygı duyduklarını belirtirken İngiltere ekonomisinin güçlü olduğunu, İngiliz mal ve hizmetlerinin nasıl satılacağı konusunda hemen bir değişiklik olmayacağını söyledi. İstifa edeceğini açıklayan İngiltere Başbakanı, Ekim’de seçilecek yeni başbakanın ayrılma sürecine liderlik edeceğini ve AB dışında da kendi yollarını bulacaklarını ifade etti.

Brexit sonrası İtalya, Hollanda ve Fransa’da aşırı sağcı ulusal cephenin AB’den çıkma istekleri artıyor. Önümüzdeki dönemde Avrupa’yı zor günler bekliyor. Domino etkisinin gerçekleşmesi ihtimalleri giderek artıyor.

Ekonomi tarafında ise BoE başta olmak üzere Merkez Bankaları acil toplantılar ve yapılacak müdehaleler önemli olacak. İsviçre Merkez Bankası, döviz piyasasına aktif olacağını açıkladı. Karar sonrası faiz artışı kısa vadeli temkinli duruşunu sürdüren FED’in bu yılki projeksiyonlarında değişiklik olabilir. Avrupa Merkez Bankası’nın ise parasal genişleme miktarında artış yapabileceği bekleniyor. Japonya ise düşük yen dolayısı ile piyasaya müdahale edebilir.

Piyasaya baktığımızda ise kayıpların bir kısmının telafi edildiği görülüyor. Kurda 2.88-2.90 bölgesi önemli. Yükselişin devamı için ise 2.9640 seviyesinin üzerinde kapanış görmeliyiz. Endekste ise 75 bin bölgesindeki hareket devam ediyor. 73 bin 500 görülebilir. Risklerin son yılların en yüksek seviyesine çıktığı bu dönemde altın ve gram altın gözde olmaya devam edecektir. 1307 seviyesinin üzerinde ons’ta yükseliş devam edebilir. Paritede 1.1160 yükseliş trendinin desteğiydi. altında göreceğimiz kapanışlar ile düşüş devam edebilir. Sterlin için ise 1.3840 önemli seviye. 1.30 ve daha altı seviyeler görebiliriz.

AB İÇİN BÜYÜK DEPREM SİNYALİ

Enver Erkan / KapitalFx Araştırma Uzmanı

Kimsenin baz senaryosu olmayan ihtimal gerçekleşti. Haliyle piyasa fiyatlaması da oldukça sert oldu. Referandumdan çıkacak sonuç küresel likidite koşullarını çok ciddi şekilde etkileyecek. Bu nedenden dolayı küresel Merkez Bankaları’nın gün içinde bir dizi açıklamalar yapmaları beklenebilir. Önemli olan da başta Bank of England, ECB, Fed ve BOJ gibi kurumların para politikası eylem planları olacaktır. 

İngiltere’nin AB’den çıkması hemen bugün gerçekleşecek bir durum değil, birkaç yıla yayılacak bir süreçtir. Tabii İngiltere yüksek ihtimalle Avrupa ailesinin içinde kalmaya devam edecektir. Bunun için değişik modeller ileri sürülebilir. Norveç gibi Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun içinde kalması, İsviçre gibi yüzlerce ikili anlaşma ile Avrupa ile ekonomik işbirliğine devam etmesi ya da Türkiye gibi Gümrük Birliği’ne tabi olması.

Ancak uzun vadede hem Avrupa Birliği’nin, hem de Birleşik Krallık’ın dağılma süreci başlamış olabilir. Hafta sonu İspanya’da gerçekleşecek genel seçimler çok ciddi sonuçlara gebedir. Ülkedeki yüksek işsizlik ve AB politikalarına duyulan tepki özellikle işçi sınıfının ciddi şekilde başta Podemos olmak üzere AB karşıtı sol partilere kaymasına yol açtı. İspanya’daki düğümü de bu sol partilerin aldıkları oy oranları çözecektir. Diğer sorunlu ülkelerde de “çıkalım” diyenlerin sesi artık daha gür çıkacaktır. Yunanistan’ın AB’ye karşı eli güçlenebilir, böyle bir senaryoda Yunanistan borçlarını ödemek istemeyebilir ve karşılıklı restleşme süreci başlayabilir. İtalya’da 5 Yıldız hareketi de 2018 genel seçimleri öncesinde çok güçlendi. Yani Brexit’in sonrası sırasıyla Grexit, Spexit, Prexit, Itexit şeklinde gelebilir.

Bu sorunlu ülkelerde radikal sol yükselirken, Kıta Avrupası’nın batı ve kuzeyinde de aşırı sağcı eğilimler yükseliş trendinde. Özellikle göçmen sorununun buna yol açtığını, Avrupa’da artık kendşnden olmayana tahammül edememe durumunun, buna en uyan kelime olan şovenizmin yükselişte olduğunu söylemek lazım. Geçen yıl Fransa yerel seçimleri bu konuda korkutucu sinyaller vermişti. Fransa’da Aşırı Sağcı Cephe, İngiltere referandumu sonuçlanır sonuçlanmaz referandum çağrısı yaptı. Hali hazırda Fransa’da yeni çalışma yasasına yönelik protestolar Hollande hükümetine zarar verdi. Erken seçim veya referandum olmasa bile, 2017’deki Cumhurbaşkanlığı seçiminde yeniden seçilmesi zor görünüyor. Le Pen liderliğindeki Aşırı Sağcı Cephe geçen yılki yerel seçimlerde büyük yükseliş göstermişti. Bu siyasi oluşumun AB karşıtı olduğu biliniyor. Hollanda'da ise göç karşıtı duruşuyla bilinen Geert Wilders de ülkesinin AB üyeliği konusunda referanduma gidilmesi çağrısında bulundu. Danimarka’da da sağ kesimden refrandum çağrısı var. Yani Frexit, NExit ve Daxit de söz konusu olabilir.

İngiltere açısından da çok önemli sonuçları olacak, daha doğrusu Birleşik Krallık’ın geleceği açısından. İskoçya’da yeni bir referandum gerçekleşirse bunun sonucu 2014’ten çok daha farklı olacaktır. 15 – 20 yıl gibi bir süre içinde aynı futbol milli takımlarının ayrı olması gibi, İngiltere, İskoçya, Galler farklı ülkeler olabilirler. Kuzey İrlanda’nın ise önce Birleşik Krallık’tan ayrılması, sonra da İrlanda ile birleşmesi daha yüksek ihtimal olur.

David Cameron, daha önce Başbakan olarak kalmaya devam edeceğini açıklamıştı. Ancak referandumun ardından bu sabah istifa kararını açıkladı. Şimdiden eski Londra Belediye Başkanı Boris Johnson’ın ismi konuşulmaya başlandı bile.

Londra yüksek ihtimalle finansal sistemdeki ağırlığını New York ve Singapur’a kaptıracak ve eski önemini yitirecek. Bu sonucun reel sektörde de ciddi sonuçları olacağını öngörebiliriz. Birçok şirket Londra’da bulunan merkezlerini veya ofislerini taşıyabilir. Finansal sistemde ve reel sektörde gerçekleşecek bu aksiyonların da birçok kişinin işini kaybetmesine yol açacağını söyleyebiliriz. Dış ticaret hacminde de kayıp olacak, bütün bu gelişmeler İngiltere ve Avrupa ekonomilerinin küçülmesine, küresel ekonominin daralma trendine girmesine yol açacak. 

Muhtemelen Avrupa Merkez Bankası, genişleme programını artırmak ve uzatmak zorunda kalacak. Fed’in de böyle bir ortamda faiz artırması çok zorlaşır. Bize yansıması ise şimdilik bir küresel risk fiyatlamasıdır. Ekonomik etkisi ise daha çok Avrupa üzerinden dış ticaret hacmi kanalıyla olur. Brexit süreci ne kadar yumuşak olursa, piyasaların seyri açısından o kadar hayırlı olur. Ancak taşlar yerinden oynadı, bazı şeyler eskisi gibi olmayacak.

Türkiye açısından senaryolar son derece karışıktır. Şu anda küresel risklerden pozitif ayrışacak bir ortama sahip olduğumuzu düşünmüyorum. En önemli çekincelerimden birisi de, Avrupa’da düşen alım gücünün ihracata, bu kanal üzerinden de büyümeye yapacağı baskının Merkez Bankası’nın ana odak noktasını “büyüme görünümü”ne çevirmesidir. TL cinsi varlıklar böylesine bir para politikası eğiliminden zarar görebilir, çünkü enflasyon uzun vadede düzelmiş bir gösterge görünümü sergilememektedir. Kısa vadede ise kurda yine belirleyici olacak enstruman dolar endeksi olacaktır. Brexit’in faydasından çok zararı olur, kurda yukarı yönlü baskının devam etmesini bekliyorum. 2016’nın son bölümünde 3 – 3,10 aralığına yerleşebilir. Borsa İstanbul’da ise; Brexit gerçekleşmeseydi 82.500 – 85.000 aralığına doğru ilk etapta; üst bandı 88.000 olabilecek bir hareket beklentim mevcuttu, ancak negatif senaryo gerçekleştiği için ben bu sefer 71.500 - 70.000’e doğru bir baskı beklemekteyim. Daha uzun vadeli riskleri de işin içine katarsak bu aralık 66.000’e doğru da açılabilir. 

BUNDAN SONRA DÜNYAYI NELER BEKLİYOR
Eda Önder Öztürk / Alan Yatırım Kıdemli Analist

Piyasalar tarafında dünkü fiyatlamalara bakıldığında gece 1’e kadar sanki Brexit olmayacağı fiyatlanıyordu fakat tüm dünya İngiltere halkının Avrupa Birliğinde olmak istemediğinin haberleri ile güne başladı altın ons  1360 seviyelerine kadar yükselirken Pound, dolar karşısında yüzde 10 a yakın değer kaybetti. Peki olan oldu bundan sonra dünyayı neler bekliyor: 

1.       İngiltere’de Cameron hükümetinin kaderi ne olacak sorusu akıllara gelirken Cameron’un istifa haberi sonrası Brexit kaynaklı endişeler yalnızca ekonomik boyut ile kalmayıp siyasi boyutta kazandı.
2.       Geçiş süreci ne olacak? Geçiş süreci için Avrupa birliğinin  kronik hastalığı olan yavaş ilerleme ve bürokrasi nedeniyle yine çalkantılı bir süreç bizleri bekliyor olabilir.
3.       İngiltere’nin peşinden gidecek yeni ülkeler olacak mı ? İngiltere’nin birlikte çıkması sonrası, birliğin güvenilirliği tartışılmaya başlandı. Birlikten gelen çatlak seslerin dozu artıyor. İspanya, İtalya ve Fransa gibi ülkelerin İngiltere’nin yolundan ilerleyeceği beklentileri önümüzdeki dönemlerde Euroyu ve bölge ekonomilerini sarsmaya devam edebilir. 
4.       İngiltere’nin bölgeden ayrılışının ekonomilere etkisi ? İngiltere hali hazırda parasal birlik içerisinde olmamasına rağmen ülke ve bölge ekonomileri ile ticari ilişkiler oldukça sıkıydı. Bu sebeple hem birliğin hem de İngiltere’nin ticaret hadleri için zor bir dönem başlıyor. 

ABD vadelileri bu sabah %5 aşağıda, DAX’ın  %7 geriledi bununla birlikte bizde de %4 seviyelerinde bir düşüş olduğunu görebiliyoruz. Euro’yu belirsiz bir sürecin beklemesi piyasaları diken üzerinde tutmaya yetecektir. Bu açıdan riskten kaçanlar USD, Altın ve Japon yeninde pozisyonlarını artırması beklenebilir. Fakat yurtiçinde yine de olumlu böyle bir haber karşısında şuan 2,91 seviyelerinde olması bir anlamda olumlu.  Endekste ise tepki ile eğer 76.000 seviyelerinin üzerine yükselmesi halinde yine bir yükseliş hareketi görülebilir burada 78.000 olası fakat bu seviyenin altında satış bakısının 72.000 ve 69.000 seviyeleri görülebilir. 

PİYASALARDA BREXİT DEPREMİ

Destek Menkul

Dün İngiltere'de gerçekleştirilen referandumdan piyasa beklentilerinin aksine Brexit kararının çıkması küresel piyasalarda sert dalgalanmaya neden oldu. Referandum kararını ve piyasaya yansımalarını Destek Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Murat Şahin değerlendirdi. Şahin, değerlendirmesinde dolar/TL'de yeni rekor seviyelerinin görülebileceğini belirtirken borsada 68 bin seviyelerinin yeniden gündeme gelebileceğinin altını çizdi.

Son günlerde gündemin ana maddesi olan ve piyasaların merakla beklediği Brexit referandumu bugün sabah saatlerinde son buldu. İngilizler dün gittiği sandıkta %51,9 oy oranı ile Avrupa Birliği'nden çıkma yönünde irade ortaya koydular. Oy oranlarına baktığımızda Batı'nın Avrupa Birliği algısının değiştiğini anlıyoruz. Önümüzdeki yıl seçime gidecek Fransa'da yaşanan terör olayları nedeniyle momentum kazanan sağ kanat şimdiden Frexit tartışmalarını başlatmış durumda. Neyse ki Grexit ve Brexit referandumları ile oldukça tecrübe kazanmış durumdayız!

Piyasaları Ne Bekliyor?

Dün çeşitli kurumlar tarafından açıklanan anketlerde İngiltere'nin Birlik içerisinde kalacağına yönelik beklentiler fiyatlanmaya başlamıştı. Bugün ayrılma yönündeki sonuçlar piyasalarda tam anlamıyla deprem etkisi yarattı. ABD 10 yıllık tahvil faizleri %16 gerileme ile kritik %1,5 seviyesi altına gerilerken, Almanya 10 yıllık tahvilleri %200 üzerindeki gerileme ile negatif bölgeye geçti. Gelişmekte olan ülke para birimlerinde hızlı değer kayıpları yaşanıyor. Dün 2.8600 seviyesine gevşeyen Dolar/TL bugün 3,000 seviyesini test etti. Bu seviyenin üzerinde kalıcılık sağlanması durumunda yıl içi yeni rekor seviyeleri olan 3.0600 seviyeleri gündeme gelebilir.

Borsalarda Kaos Fiyatlanıyor

Dünü yaklaşık %1 kazançla 77.990 seviyesinde kapatan BİST100 endeksinde izleyeceğimiz kritik seviye 72.500-74.000 olacak. Güne %5'lik kayıpla başlayan BİST100 endeksi 74.000 seviyesinden güne başladı. Bu seviyenin altındaki fiyatlamaların devam etmesi BİST100 endeksinde 68.00 seviyesinin habeercisi olabilir. Küresel borsalarda da benzer şekilde sert geri çekilmeler yaşanıyor. DAX endeksi %10 kayıp ile sert geri çekilerek 9.000 seviyesine yönelirken, S&P500'de kayıplar %4 üzerinde.

Altında Yeni Rekorlar

İngiltere'den bu hafta içerisinde gelen anketlerde kalma yanlılarının önde olmasıyla ons altın fiyatlarını 1260 seviyesine çekilmişti. Referandum sonucu ile 1350 üzerini gören ons altın Mart 2014'ten bu yana en yüksek seviyesine yükselerek yaklaşık %5 günlük kazanç sağladı. Altın için yıl içi yeni hedefi 1380 seviyeleri olabilir. Gram altın 130 TL seviyesini görerek tarihinin en yüksek seviyesini gördü. Brexit'in yarattığı etkiyle birlikte gram altında yeni rekor seviyeleri görebiliriz. Diğer yandan güvenli varlık alımları ile Haziran ayı başından bu yana %4,5 değer kaybeden Dolar/Yen paritesinde 100 seviyesinin altı görülerek kayıplar derinleşti.

Sterlin'de Kayıplar Derinleşti

AB yanlılarının daha fazla olduğunu gösteren anketlerin gelmesi ile son altı ayın zirvesine çıkan Sterlin/Dolar paritesi yatırımcısına haftalık yaklaşık %4,5 getiri sağlamıştı. Sonuçlar ile paritede yaklaşık %10 değer kaybı ile 1,3000 seviyesine gerileyerek 1985 yılından bu yana en düşük seviyesine geriledi. Fiyatlamalarda satış dalgası artarak yeni rekorlar getirebilir. İngiltere Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada istikrarı sağlamak için gerekli tüm adımların atılacağına yönelik açıklama geldiğini belirtelim. İngiltere Merkez Bankası'ndan faiz indirimi hamlesi önümüzdeki günlerde izlenebilir. Sterlin/TL'de ise 4.0000 altı görülerek kayıplar %6'ya ulaştı.

Bundan Sonra Ne Olacak?

Yapılan referandumda Brexit yanlıları zafer kazanmış gibi görünse de referandum sonuçlarının parlamento tarafından onaylanması gerektiğini hatırlatalım. Parlamentonun onaylaması sonrası ise AB ile ilişkilerin kesilmesi için iki yıllık bir zaman var. Ancak, Brexit referandumu AB'de domino etkisi yaratabilir. Öyle ki bu sabah Fransa ve Hollanda'dan referandum çağrıları yapıldı. Piyasalar açısından değerlendirdiğimizde; bu ayrılık kararı ile FED'in faiz artışlarını yeniden gözden geçirebilir. Küresel kırılganlığın artması zaten bu yıl içerisinde beklenen "bir" faiz artışını da ertelenmesine neden olabilir. Avrupa Merkez Bankası'nın atacağı adımlar ise merak konusu. Yeni faiz indirimleri ufukta görülebilir. Diğer yandan değerli Yen'den müzdarip Japonya Merkez Bankası piyasalara müdahale edebilir. İlerleyen dönemlerde parasal genişleme tabanında ve faiz indirimlerinde diğer indirimler görülebilir.