2001`de Cari Açık 6.6 Milyar $ Olacak

Ekonomide, öngörülen soğumaya bağlı olarak, bu yıl 8.2 milyar dolar olması beklenen cari işlemler açığının gelecek yıl 6.6 milyar dolara gerileyeceği tahmin ediliyor. Bu tahmin, gelecek yıl ihracatın, ithalattan çok daha hızlı büyüyeceği varsayımına dayandırıldı.

DPT, bu yılın ilk yedi ayında 5.9 milyar dolara ulaşan cari işlemler açığıyla ilgili yıl sonu tahminlerini ikinci kez revize etti. Bu yıl için başlangıçta 2.8 milyar dolar olan cari işlemler açığı tahminini Haziran ayında sonuçlanan 8`inci Beş Yıllık Kalkınma Planı hazırlıkları kapsamında önce 4.9 milyar dolara çıkarmıştı. Uygulanan ekonomik programın en zayıf yanını oluşturan 2000 yılı cari işlemler açığı tahminini, 2001 yılı program hazırlıkları çerçevesinde de 8.2 milyar dolara yükseltti. Bu rakam, Türkiye tarihinde bir yılda verilen en yüksek cari işlemler açığını oluşturacak. Daha önce en yüksek açık 6.4 milyar dolarla 1993 yılında verilmişti.

İç talepteki canlanma ham petrol fiyatlarındaki yüksek artış, kurun baskı altına alınması gibi nedenlerle ithalatta yaşanan hızlı artışın bu yıl neden olduğu yüksek miktardaki cari işlemler açığının 2001 yılında bir miktar frenlenebileceği varsayılıyor. DPT`nin 2001 yılına yönelik olarak yaptığı tahminlere göre, 2001 yılında cari işlemler açığı 6.6 milyar dolara kadar düşürülecek. Açıktaki bu azalmanın da büyük ölçüde ihracat ve turizm gelirlerinde yüksek oranlı artışlar yaşanacağı varsayımına dayandırılıyor.

35.3 milyar dolar ihracat

Tahminlere göre, gelecek yıl ödemeler dengesi tablosundaki tanımıyla Türkiye bavul ticareti dahil ihracatını (FOB) 35.3 milyar dolara kadar çıkaracak. Bu rakamın 3.3 milyar dolarını bavul ticaretinden sağlanan gelirler, 1 milyar dolarını ise transit ticaret gelirleri oluşturacak. Ödemeler dengesi tablosundaki tanımıyla (altın ithalatı ve transit ticaret dahil) ithalat ise (FOB) 53.9 milyar dolar olacak. Bu yıl bavul ticareti dahil ihracatın (FOB) 32 milyar dolar, ithalatın (FOB) 51.6 milyar dolar olması bekleniyor.

Dış ticaret açığı azalacak

Dolayısıyla, bu yıl yüzde 9 olması beklenen ihracattaki (FOB) artış hızı gelecek yıl yüzde 10.4`e yükselecek. İthalatta bu yıl yaşanacağı beklenen yüzde 30 oranındaki artış hızı ise gelecek yıl yüzde 4.6`ya gerileyecek. Bu nedenle bu yıl için 19.6 milyar dolar olması beklenen ödemeler dengesi tablosundaki tanımıyla dış ticaret açığı yüzde 5 azalarak 19.6 milyar dolardan 18.6 milyar dolara inecek.

Buna göre bu yıl 7.8 milyar dolara ulaşması beklenen turizm geliri 2001 yılında 8.5 milyar dolar, 2.7 milyar dolar olması beklenen faiz gelirleri gelecek yıl 2.9 milyar dolara yükselecek. 2000 yılı için 11.5 milyar dolara yükselecek. 2000 yılı için 11.5 milyar dolar olacağı tahmin edilen diğer mal ve hizmet gelirlerinin 12.3 milyar dolara, işçi dövizi girişleri de dahil 5 milyar 40 milyon dolar olarak tahmin edilen karşılıksız resmi ve özel net transfer girişlerinin de 5.5 milyar dolara çıkacağı varsıyılıyor.

7.2 milyar dolar faiz ödenecek

Bu arada, Türkiye`nin gelecek yıl ki turizm harcamalarının 1.8 milyar dolar olacağı, dış borç faiz ödemelerinin 6.2 milyar dolardan 7.2 milyar dolara, diğer mal ve hizmet harcamalarının ise 7.6 milyar dolardan 8.1 milyar dolara çıkacağı esas alınıyor.

Gelir ve harcamalardaki bu gelişmelerden sonra bu yıl 8.2 mliyar dolar olacağı beklenen cari işlemler açığının 2001 yılında 6.6 milyar dolara çekileceği tahmin ediliyor.

DPT`nin bu tahminleri, gelecek yıl ekonomide bu yıla göre önemli bir soğuma beklendiğini gösteriyor. Başka bir ifadeyle de bu yıl önemli ölçüde yükselen cari açığın gelecek yıl bu ölçüde aşağı çekilmesi için ham petrol fiyatlarının 30 doların altında seyretmesi iç talepteki canlılığın bir ölçüde yavaşlatılmasına bağlı gözüküyor. Ayrıca, bu hedefin gerçekleşmesi ekonominin bu yılki ithalata dayalı büyümeden, ihracata dayalı bir büyüme sürecine girmesine de bağlı bulunuyor.(ANKA)