IMF`nin Gözü Arkada Kaldı

İki haftadır Ankara`da bulunan IMF`nin cari açık, enerji KİT`lerinin zararları ve 2001 bütçesinin gelirine ilişkin endişeleri yatışmadı. Enerjiye zam yapılmasını isteyen IMF, gerekirse enflasyon hedefinin revize edilmesini bile önerdi.


Kapalı kapılar ardındaki temaslarını bugün (Çarşamba) basın toplantısıyla tamamlayacak olan IMF heyeti ile değerlendirmeler tamamlanırken, Ek Niyet Mektubu taslağının bazı maddeleri üzerinde uzlaşma sağlanmaya çalışılıyor. Temaslar sırasında Fon`un 3 ana konuda endişesi ortaya çıktı. Bunlar cari açık, enerji KİT`lerinin zararları ve 2001 bütçesinin gelir kanadındaki gerçekleşme beklentisi oldu. IMF heyetinin çok titiz davrandığı ve her türlü detayı sorguladığı, hatta bu tutumun bazen bürokratları bunaltacak bir şüphecilik düzeyine ulaştığı öğrenildi. Bürokratlar ise Fon heyetine, programa inancın sürdüğünü, enflasyon başta bazı konularda rötar olmakla birlikte, programın sonunda amaca ulaşılacağını belirttiler. FF`nin edindiği bilgilere göre, IMF ile görüşmelerdeki önemli ara başlıklar şöyle oldu:


GÖRÜŞMELERDEN ÖNEMLİ BAŞLIKLAR;

KİT`LER ENFLASYONU REVİZE ETTİREBİLİR: Bürokratlara göre, IMF 2001`de enerji KİT`lerinin zararlarının programa büyük yük oluşturmasından endişeleniyor. Bu nedenle Fon`dan Elektrik başta olmak üzere enerji KİT`lerinin ürünlerine zam yapılması talebi geldi. Bürokrasinin Bu zammın enflasyon hedefini zora sokabileceği yolundaki değerlendirmesi üzerine IMF heyeti Gerekirse enflasyon hedefinin bir kaç puan yukarı çekilebileceği önerisini getirdi. Konunun Niyet Mektubu`na nasıl yansıyacağı son günlere kadar netleşmedi. IMF ayrıca, petrol fiyatlarındaki artışın 2001`de fiyatlara mecburen yansıtılacağını, ATV`ye dönük mevcut politikanın terkedilmek zorunda kalacağını kaydetti. Bunun yanı sıra KİT`lerde ücret - verim dengesizliklerine de dikkat çekildi. Tarımsal KİT`lerin durumu ise olumlu bulundu.


BÜTÇE GELİR HEDEFLERİ TUTMALI: IMF 2001 bütçesinin özellikle gelir kanadıyla çok ilgilendi. Bürokratlar, Fon`un bütçenin hedefleriyle ilgili bir sorunu bulunmadığını, sadece gelirin nasıl toplanacağını sorguladığını anlattılar. IMF heyetinin faiz dışı fazla hedefinin gerçekleşmesi konusunda da çok hassas olduğu belirtildi. Bürokratlar da bütçenin petrol fiyatlarına bağlı en olumsuz senaryoya göre hazırlandığını, petrolün düşüşe girmesi halinde daha da rahatlanılacağını belirttiler.


CARİ AÇIĞA KARŞI TALEP DAHA KISILMALI: IMF, dış ticaret açığının etkisiyle cari işlemler açığında yaşanan genişlemeden endişesini de açıkça dile getirdi ve iç talebin daha kısılarak ithalatın hızının kesilmesini istedi. İç talebin daha fazla kısılamayacağını anlatan bürokratlar ise euronun düşüşü ve petrol fiyatlarındaki artışın 2 büyük talihsizlik olduğunu belirterek, bu yıl yüzde 4 - 5 dolayında beklenen cari açığın GSMH`ya oranının gelecek yıl yüzde 3 dolayına ineceğini tahmin ettiklerini kaydettiler. Bürokratlara göre iç talebin kısılmasına ilişkin önlemler hakkında önceden kamuoyuna yansıyan spekülasyonlar talebin öne alınması sendromu yarattı. Petrol fiyatları konusunda 2001 yılına ilişkin belirsizlikler de henüz sona ermedi. Programda 2001 yılında ortalama petrol fiyatı 24.5 dolar olarak baz alındı. Türkiye`nin alış fiyatını temsil eden bu rakam, seneye dış piyasalarda petrolün ortalama 27.5 - 28 dolar dolayında seyredeceğinin varsayıldığını gösteriyor.


TELEKOM YAPISAL KRİTER: IMF heyetinin yapısal reformlar konusunda ağır gidildiği yolundaki eleştirilerine ise bürokratlar pek çok kalkınmakta olan ülkede tarım gibi ekonomik reformların yıllarca süre aldığı yanıtını verdiler. Ancak, IMF`nin özellikle özelleştirme konusunda hassas olduğu ve Türk Telekom`un özelleştirmesinde gecikilmekte olduğu görüşünü dile getirdiği öğrenildi. Ek Niyet Mektubu`na Türk Telekom`un özelleştirmesinin en kısa zamanda gerçekleştirilmesi gerektiği yapısal kriter olarak konulacak.


MB`NİN YASASI 2001`DE ÇIKACAK: Merkez Bankası`nın (MB) tam bağımsızlığına kavuşması amacıyla MB Kanunu`nda değişiklik yapılması konusu da mektuba girecek. Bu konudaki geniş kapsamlı mevzuat değişikliklerinin 2001 başlarında yapılması öngörüldü. Net İç Varlıklar`da (NİV) önceden açıklanan koridorlar dışında likiditeyi gevşetecek bir politika 2001 Temmuz`unda geçilecek bant uygulamasına kadar söz konusu olmayacak. (FİNANSAL FORUM)