Vergi Kaybı Cezası Anayasa`ya Aykırı

Uzmanlar, Vergi Usul Kanunu`nda yeni bir düzenlemenin gündeme gelebileceğini belirttiler.

Uzmanlar Vergi kaybı cezası nın anayasaya aykırı olduğunu iddia ettiler. Özellikle Anayasa Mahkemesi`nin bu konuda verdiği son kararların söz konusu görüşü destekler nitelikte olduğuna dikkat çeken uzmanlar, yakın bir gelecekte Vergi Usul Kanunu`nda (VUK) bu konu ile ilgili bir düzenleme yapılmasının gündeme geleceğini ifade ettiler.Vergi ziyaının (kaybı); gerek vatandaşların gerekse şirketlerin vergilerini ödememeleri veya eksik ve geç ödemeleri sonucu işlenen bir vergi suçu olduğuna dikkat çeken uzmanlar, vergi ziyaı`nın da kanunların ilgili hükümlerince cezalandırıldığını bildirdi.


VERGİ KAYBI KADAR CEZA;

Suç kasıt unsuru taşısın taşımasın nitelik değiştirmez. Vatandaş ister bilerek ister bilmeyerek vergisini ödemediğinde veya eksik ve geç ödediğinde bu cezaya maruz kalabilir. Yani vergiye konu olan bir belgenin unutularak eksik düzenlenmesi, farkında olmadan sahte fatura alınması veya müşterilere hiç fatura kesilmemesi (Vergi Usul Kanunun 359. maddesi hariç) cezada bir farklılaşma meydana getirmez. Bu ceza hem bizatihi mükellefe uygulanabileceği gibi hem de diğer bir mükellefe ait olan vergiyi kesip vergi dairesine yatırmak ile yükümlü vergi sorumlusuna da uygulanabilir uyarısında bulunan uzmanlar, vergi ziyaı suçu işleyenlerin yol açtıkları vergi kaybı kadar ceza ödemek zorunda kalacaklarını ifade ettiler. Uzmanlar, bu cezaya ek olarak gelir kaybına yol açtığı verginin normal ödeme tarihi ile vergi idaresi tarafından ödenmeyen bu verginin tespit edilip ceza ihbarnamesi düzenlendiği tarih arasındaki süreye bağlı olarak ek bir cezanın da gündeme geleceğini söylediler.


EK CEZA, İHBARNEMA TARİHİNE GÖRE DEĞİŞİYOR;

Aynı miktarda vergi kaybına neden olan mükellefin farklı ceza miktarları ile karşılaşmasının ceza ihbarnamesinin düzenlendiği tarihe bağlı olduğunu bildiren uzmanlar, vergi idaresinin vergi ziyanını belirlemesindeki gecikmenin sorunun ana kaynağını oluşturduğunu ifade ettiler. Ceza miktarının önceden bilinmesinin ceza hukukunun temel ilkelerinden biri olduğunu vurgulayan uzmanlar, Önceden bilinmeyen ceza miktarı hukuki bir eksikliğin ifadesidir. Vergi ziyaı cezasının idarenin tespitine göre belirlenmesi aynı suçu işleyen mükellefler için farklı cezaları gündeme getirmektedir dedi. Bu uygulama ile cezanın objektif kriterlerden uzaklaştığına ve belirsiz bir yapıya kavuştuğuna savunan uzmanlar, uygulanan cezanın anayasaya aykırı olduğu görüşünün giderek ağırlık kazandığına dikkat çektiler. Anayasa Mahkemesinin benzer nedenlerden dolayı Anayasaya aykırılık yönünde (Anayasa Mahkemesi, E.No: 1999/10, K.No:1999/22) verilmiş kararları olduğunu hatırlatan uzmanlar, Hukuk devleti olma mantığı vergi ziyaı cezası ile ilgili objektif, cezanın belirliliği ve kanuniliği ilkesine uygun bir düzenlemeyi gerekli kılıyor görüşünü savundu.


EK CEZA NASIL HESAĞLANIYOR?

Ek ceza, tespite kadar geçen süreye aylık gecikme faizinin maliye tarafından uğranılan vergi kaybı ile çarpılarak bulunan değerin yarısı olarak hesaplanıyor. Cezanın hesaplanmasında uygulanmasında şu formül uygulanıyor :
Vergi Ziyaı Cezası = [ (Ziyaa Uğratılan Vergi Miktarı) + (Ziyaa Uğratılan Vergi Miktarı * Süre * Gecikme Faizi ) / 2 ]


Üç farklı Katma Değer Vergisi mükellefinin (A, B, C) 01.02.1999 tarihi itibarıyla 10 Milyar TL`lik bir vergi kaybına neden oldukları varsayıldığında ve vergi idaresi aynı tarihte aynı tutarda vergi kaybına neden olan bu mükelleflerin suçlarını farklı tarihlerde tespit ettiğinde ödenecek vergi ziyaı cezaları farklı hesaplanıyor. A tarafından ziyaa uğratılan vergi 3 ay sonra (01.05.1999) tespit edilip ceza ihbarnamesi düzenlenirken, B`nin fiili 1 yıl (01.02.2000) C`nin ise 4 yıl (01.02.2003) sonra idarece fark edildiği farz edildiğinde; verginin aslı tutarından hariç olmak üzere A mükellef, 10.900.000.000.- TL, B mükellef, 13.600.000.000.- TL ve C mükellef ise 24.400.000.000.- TL vergi ziyaı cezası ödemek zorunda kalıyor.

A(birinci mükellef) B(ikinci mükellef) C(üçüncü mükellef)
Vergi ödeme tarihi 01.02.1999 01.02.1999 01.02.1999
Ödenmeyen Vergi Miktarı 10 Milyar TL 10 Milyar TL 10 Milyar TL
Ceza ihbarname Tarihi 01.05.1997 01.02.2000 01.02.2003
Süre (Ay) 3 12 (1 Yıl) 48 (4 Yıl)
Gecikme Faiz Oranı (Aylık, %) 6 6 6
Ödenmesi Gereken Ceza 10.900.000.000.- TL 13.600.000.000.- TL 24.400.000.000.- TL
Toplam Ceza + Vergi 20.900.000.000.- TL 23.600.000.000.- TL 34.400.000.000.- TL. (DÜNYA)