Tarım arazileri için borsa kuruluyor

Tarım arazilerini toplulaştırmak için düğmeye basan Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, tarımda yeni bir döneme imza atmaya hazırlanıyor

Tarım arazilerine ihale yolu açılıyor. Miras yoluyla parçalanan<ımg hspace="10" vspace="5" align="right" src="http://i.bigpara.com/i/55big/349tarimbugday3.jpg"> tarım arazilerini toplulaştırmak için düğmeye basan Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, tarımda yeni bir döneme imza atmaya hazırlanıyor.

Selma Bektaş / REFERANS

Yeni yönteme göre bakanlık, tarım arazilerinin ihale yöntemi ile alımı, satımı ve kiralanmasını sağlayacak. Bakanlık bu amaçla, "Tarımsal Arazi Edindirme Ofisi" adı altında yeni bir yapılanmanın hazırlıklarına da başladı.

Ofisin örnek modeli ise Fransız Kırsal Alan Gelişimi ve Düzenleme Fonu (SAFER) oldu. Özünde işletme ölçeğinin büyütülmesini hedefleyen SAFER, arazi alım, satım, kiracılık ilişkilerini düzenliyor. Fransa dışında da kullanılan sistemi mercek altına alan bakanlık, Tarımsal Arazi Edindirme Ofisi`nin oluşumunu en kısa zamanda tamamlamayı hedefliyor. Bakanlığın bu adımı, toprak ağasından sektör temsilcilerine kadar farklı tepkilere yol açtı.
 
Türkiye modeli oluşmalı

SAFER`in mevzuat ve kurumsal yapısının incelendiğini doğrulayan bakanlık yetkilileri, "mevzuat hazırlıkları sürdürülen oluşum gerçekleştiğinde, kurulacak ofisin tarım arazileri ile kısıtlı ‘gayrimenkul kıymetler borsası` gibi çalışacağını" söyledi. Bakanlık, ofisin çalışma alanlarını tarım arazisinin alımı, satımı ve kiracılık işlemleri ile sınırlı tutmadı. Ofis aynı zamanda, hazine arazileri ile terk edilmiş, kullanılmayan tarım arazilerini değerlendirmeyi de hedefliyor. Ofis, bütün bu işlemleri üçüncü özel ya da tüzel kişiler adına da gerçekleştirebilecek.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği de (TZOB) SAFER`i yakından tanımak için Fransa yolunu tutanlar arasında. TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, SAFER modelinin Türk tarımına örnek olabileceğini ancak modelin Türkiye`ye uyarlanması gerektiğini söyledi.
 
Ayaklardan biri kredi olacak

Arazi toplulaştırma çalışmalarının önemli ayaklarından birinin krediler olacağına dikkat çeken Bayraktar, "SAFER`in işleyişinde kredi ayağı yok. Bu durum Avrupalı çiftçinin satın alma gücünün Türk çiftçisine göre yüksek olmasından kaynaklanıyor. Ancak bütün bu çalışmalarla eğer çiftçiye arazi satın alma yolunu açmayı planlıyorsak, Türkiye`de mutlaka kredi ayağının oluşturulması gerekiyor" diye konuştu. Araziyi toplu olarak alacak kişiye uzun vadeli kredi imkânı sağlanmadığı müddetçe bu işin başarılı olma şansının zayıf olacağını söyleyen Bayraktar, "Bakanlığın ve bankaların bu konuda hazırlıklı olması gerekiyor" dedi.
Sürecin Türkiye`de sancılı geçeceğini kabul etmek gerektiğini söyleyen Bayraktar, "Arazinin bölünmüş olması, verimliliğin önünde en büyük engel. Buna rağmen hâlâ bölünmeyi engelleyecek hukuki altyapı yok. Bu, Avrupa Birliği (AB) sürecini de olumsuz etkiler" dedi.
 
İhale yöntemli yanlış olur

Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin`e göre de tarım arazilerinin bölünmesi artık kangren olmuş bir sorun. Bu konuda ortaya atılan üç farklı yöntemden en uygun olanının arazinin büyük kardeşe devri olduğunu söyleyen Yetkin, "İhale yöntemi ile satış çok doğru değil. Bu yöntemle kimlerin toprak sahibi olacağı ortada. Özellikle Doğu ve Güneydoğu illerinde ihaleye sıradan çiftçi giremeyecek, parası olan kişi araziyi alacaktır" dedi.

Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın`a göre de istihdam bu sorunun en önemli başlığı. "Tarım arazilerini 60 dekardan 250 dekara çıkarırsak buralardan boşalacak kişileri ne yapacağız" diyen Günaydın, arazilerin kooperatifler aracılığıyla bir araya getirilebileceğini kaydetti.

SÖZ SAHİBİ AİLE BÜYÜĞÜDÜR

Arazi toplulaştırma konusu büyük çiftçinin de gündeminde. Gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyleyen Diyarbakırlı Şükrü Boylu, 13 bin dönüm arazisiyle Şükürlü Köyü`nün en büyük toprak sahibi. Boylu, Diyarbakır bölgesinde ihale yöntemi ile arazi satışının mümkün olmayacağını belirtti. Boylu "Bizde söz sahibi büyüktür. Araziyi baba varsa o, yoksa en büyük kardeş işletir" dedi.
 
TARIMSAL ARAZİ EDİNDİRME OFİSİ NELER YAPACAK

* Tarım arazisinin alımı, satımı, yarıcılık, ortakçılık, kiracılık işlemlerini düzenlemek.

* Alıcı, satıcı, kiracı, ortakçı, yarıcıları bilgilendirmek ve tarafları birbirleriyle ilişkilendirmek.

* Hazine arazilerini, terk edilmiş, kullanılmayan tarım arazilerini değerlendirmek.

* Ölçek altı işletmeleri uygun organizasyonlar çatısı altında toplayarak ölçek büyüklüğü sağlamak.

* Bir tür tarım arazileri ile kısıtlı, "Gayrimenkul Kıymetler Borsası" gibi çalışmak.

* Gerektiğinde arazi alıp satmak.

* Üçüncü özel ve tüzel kişilerin tarım arazilerini, onlar adına kiralamak, ortakçı ve/veya yarıcılar eliyle işletilmesini sağlamak ve satışını gerçekleştirmek.
 
17 TOPLULAŞTIRMA PROJESİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ

* Arazi toplulaştırma ve dağıtımı için hazırlanan tüzük 2009 Haziranı`nda yürürlüğe girdi.

* Bu kapsamda bugüne kadar toplam 179 bin 709 hektar alanda 17 adet toplulaştırma projesi gerçekleşti.

* 2009 içerisinde GAP kapsamında yaklaşık 2.1 milyon hektar alanda çalışmalar devam ediyor. Proje 2012`de tamamlanacak.

* Türkiye`de işletme büyüklüğü ortalaması 56 dekar. Avrupa`da bu ortalama 140 ile 160 dekara kadar çıkıyor.

* Tarım Bakanlığı, Miras Hukuku üzerinde yaptığı değişiklikler ile 30 dönüme kadar arazilerin parçalanmasını yasakladı.

* Türkiye`deki işletmelerin yüzde 70`inden fazlası küçük işletmelerden oluşuyor. Türkiye`de tarımsal arazinin büyüklüğü 17 milyon hektar