Doların Güçlenmesi Türkiye`nin Dış Borcunu Azalttı

Doların, özellikle Euro ile mark gibi Euro sistemine bağlı paralar başta olmak üzere diğer dövizler karşısında değer kazanımı, ihracatını olumsuz etkilediği Türkiye`yi dış borçlar cephesinde rahatlattı. Çapraz kurdaki değişim nedeniyle oluşan kur farkları yüzünden, dış borç stokunun dolar değerinde 2.6 milyar dolarlık azalma oldu. Hazine`nin verilerine göre, yılın ilk yarısında doların diğer dövizler karşısında güçlenmesi, Türkiye`nin dış borç stokunun dolar cinsinden tutarının 2 milyar 629 milyon dolar daha düşük çıkmasını sağlıdı. Çarpraz kurlar 1999 sonundaki düzeyinde kalsaydı, Haziran sonu itibariyle 106 milyar 29 milyon dolar olan dış borç stoku, 108 milyar 658 milyon dolar düzeyinde oluşacaktı.
Dış borcun döviz kompozisyonu: Türkiye`nin Haziran sonu itibariyle 57 milyar 825 milyon dolar, 50 milyar 258 milyon mark, 9 milyar 691 milyon Euro, 822 milyon SDR, 1 milyar 308 milyon İsviçre Frangı, 489 milyon sterlin, 738 milyar 974 milyon yen, 7 milyar 862 milyon Fransız Frangı, 1 milyar 507 milyon Hollanda Florini tutarında dış borcu bulunuyor. Anılan tarih itibariyle mark borçlarının tutarı 24 milyar 886 milyon dolar, Euro borçları 9 milyar 234 milyon dolar, SDR borçları 1 milyar 98 milyon dolar, İsviçre Frangı borçları 801 milyon dolar ediyor. Haziran sonundaki paritelere göre sterlin borçlarının tutarı 742 milyon dolar, yen borçları 7 milyar 52 milyon dolar, Fransız Frangı borçları 1 milyar 142 milyon dolar, florin borçları 652 milyon dolara denk geliyor. Diger dövizler üzerinden alınan borçların dolar cinsindent utarı da 2 milyar 598 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.
Parite değişmeseydi: Dolar ile diğer dövizler arasındaki pariteler 1999 sonundaki düzeyini korusaydı. Haziran sonu itibariyle mark borçları 26 milyar 522 milyon, Euro borçları 9 milyar 727 milyon, SDR borçları 1 milar 127 milyon dolar olacaktı. Anılan tarihte İsviçre FRangı borçları 818 milyon, sterlin borçları 790 milyon, yen borçları 7 milyar 229 milyon, Fransız Frangı borçları 1 milyar 203 milyon, florin borçları 686 milyon ve diğer borçlar da 2 milyar 731 milyon dolar düzeyinde oluşacaktı.
Kur farkları: Ocak-Haziran döneminde dolar lehine yaşanan parite değişimlerine bağlı olarak, Türkiye`nin mark borçlarında stoktaki ağırlığı ile de orantılı olarak 1 milyar 636 milyon dolar Euro borçlarında da 494 milyon dolarlik lehte bir kur farkı oluştu. Buna göre mark ve Euro borçlarındaki toplam lehte kur farkı 2 milyar 130 milyon dolar oldu. Anılan dönemde parite değişimlerine bağlı olarak ayrıca yen borçlarında 178 milyon, Fransız Frangı borçlarında 61 milyon, sterlin borçlarında 48 milyon, flarin borçlarında 34 milyon, SDR borçlarında 29 milyon, İsviçre frangı borçlarında da 17 milyon dolarlık bir lehte kur farkı meydana geldi. Diğer dövizler üzerinden alınan dış borçlarda da 133 milyon dolarlık bir lehte kur farkı oluştu.
Ağırlıklar değişti: Dış borç stoku içinde 1999 sonu itibariyle yüzde 52.9 olan dolar borçlarının payı, bu yılın Haziran sonunda yüzde 54.5`e çıkarken, mark borçlarının payı yüzde 26.5`ten yüzde 23.5`e geriledi. Euro borçlarının dolar cinsinden tuarının stoktaki ağırlığı ise kurdaki değişimin azaltıcı etkisinek arşın, orjinal döviz cinsinden yaşanan artışa bağlı artarak yüzde 5.7`den yüzde 8.7`ye yükseldi. Stokta yen borçlarının ağırlığı yüzde 7.8`den yüzde 6.7`ye, diğer dövizlere dayalı borçların toplam payı da yüzde 7.1`den yüzde 6.6`ya geriledi. (ANKA)